آموزش و پرورش و توسعه فناوری اطلاعات
یادگیری الکترونیک با استفاده از فناوری اطلاعات
اینکه این موضوع چه مقدار تأثیرگذار بوده، قابل اندازه گیری نیست. ولی می توان به جرأت گفت که از معدود پدیده هایی است که در عمر کوتاه خود توانسته تأثیر گسترده ای بگذارد و توجه بسیاری را به خود معطوف کند.
کشور ما نیز به دلیل تعاملی که با محیط پیرامون خود دارد، از تحولات جهانی بی نصیب نیست و با توجه به رویکرد جهانی در مباحثی مثل آموزش برای همه، آموزش مادام العمر، آموزش برای زندگی بهتر، می بایست از روش های خاصی برای تحت پوشش درآوردن هر چه بیشتر جمعیت لازم التعلیم و یا افزایش کیفیت آموزش و پرورش و یا حتی کاهش هزینه های آموزش استفاده کند.
در حال حاضر رویکردی به سوی استفاده از فناوری در آموزش (تدریس دبیران) به وجود آمده که آهسته و انبوه کار خود را به پیش می برد. نمود این رویکرد برگزاری جشنواره های تولید محتوای الکترونیکی در آموزش های فنی و حرفه ای و همچنین جشنواره های روش تدریس با استفاده از it است که در دوره متوسطه و در دروسی مثل شیمی و جغرافی توسط وزارت آموزش و پرورش در حال اجراست. از جمله اهداف مشترک اجرای این جشنواره ها عبارتند از: ترغیب، تشویق و ایجاد باور در بین معلمان در امر استفاده از نرم افزارها و تولید محتوای الکترونیکی، توسعه و گسترش فرهنگ تولید محتوای الکترونیکی و استفاده از it در فرایند یاددهی و یادگیری. این موضوع می تواند علائمی باشد برای اینکه نقطه اوج تلفیق it در آموزش و به کارگیری خردمندانه آن توسط معلمان و دبیران است. پس معلمان در به کارگیری فناوری اطلاعات نقش محوری دارند.
در مورد به کارگیری it در آموزش و پرورش بحث های زیادی شده و عموما از it به عنوان یک ابزار تکنیکی برای بالابردن سطح آموزش سخن رفته است. این امر نکته روشن و قابل توجهی را پیش روی ما قرار می دهد که نیاز مبرم به پیشرفت و حرفه ای شدن معلمان در زمینه it دارد.
برای ایجاد یادگیری های مؤثر، جایی که فناوری در اختیار اهداف یادگیری در مدرسه است، تنها معلمان هستند که در مواقعی حساس مبتنی بر پایه احتیاجات و شیوه های یادگیری دانش آموزان، تکنیک های it را در برنامه ریزی تحصیلی به کار می برند.
این معلم است که برای آموزش و تدریس می بایست از نمودهای فناوری استفاده کند، بنابراین باید روش های تدریس با رویکردهای جدید را تجربه کرد، آنها را مستند کرد و نشر داد.
شواهد نشان می دهد وقتی که معلمان دانش خود را در زمینه موضوع درس و شیوه یادگیری دانش آموز به کار می بندند، به کارگیری فناوری اطلاعات بیشترین اثر مستقیم را بر پیشرفت شاگردان دارد. هنگامی که دانش آموزان در فهم و درک خود در به کارگیری نرم افزاری خاص در کار فردی یا گروهی یا کلاسی به کنجکاوی (تردید) کشیده می شوند، شاهد این پیشرفت خواهیم بود. در مورد اثرات به کارگیری فناوری اطلاعات در کار دانش آموزان و ارائه کار آنها، پژوهش های کمی صورت گرفته است.
دامنه کاربردهای آموزشی it بسیار وسیع است. در یک طرف آن فعالیت های بسیار محدود است که عمدتا بر پایه روش های سنتی قرار دارد و در طرف دیگر آن، تغییرات اساسی در رویکردهای تدریس قرار می گیرد. به عنوان مثال، بعضی از معلمان از وایت برد تعاملی (interactive whiteboard) در نمایش دادن محتوا و نظریات در مباحث کلاسی به روش سنتی استفاده می کنند، در حالی که معلمان دیگر اجازه می دهند دانش آموزان برای نشان دادن نمایشنامه هایی که خودشان طراحی و فیلمبرداری کرده اند، در کلاس از این وسیله استفاده کنند.
مطالعات نشان می دهد مؤثرترین کاربرد (it) آن است که معلم و برنامه های نرم افزاری، فهم و فکر دانش آموز را به چالش می کشاند و این کار از طریق شرکت تمامی دانش آموزان در بحث کلاسی با استفاده از وایت برد تعاملی و یا کار دانش آموزان با رایانه به صورت فردی و گروه های دونفره صورت می گیرد. اگر معلم مهارت سازماندهی دانش آموزان را بر مبنای فعالیت هایی مبتنی بر فناوری اطلاعات داشته باشد، آنگاه کارایی کلاسی و فردی دانش آموزان می تواند به موازات هم مؤثر باشد.
به کارگیری فناوری اطلاعات (it) توسط دانش آموزان به صورت دونفره، گروهی یا کلاسی، (مثلا استفاده از وایت برد تعاملی) معلمان را قادر می سازد تا از طریق گوش دادن به توضیحات دانش آموزان، بازخوردهای فراوانی را به دست آورند. از این نکته، معلمان می توانند دید عمیق تری را از پیشرفت دانش آموزان و شناخت آنها به دست آورند. مشارکت دانش آموزان به صورت دونفره یا تیمی در استفاده از منابع فناوری اطلاعات، در موضوعات به خصوصی باعث می شود آنان بتوانند فهم یکدیگر را از یادگیری به چالش بکشند و از طریق مشارکت، مطالب بیشتری را فراگیرند.
مدارک جامعی مبنی بر تأثیر یا کمک کردن فناوری اطلاعات (it) روی پیشرفت دانش آموزان وجود دارد. این مدارک نشان می دهد که این ویژگی و مزایا، به روشی که معلم برای انتخاب کردن سازماندهی استفاده از منابع فناوری اطلاعات اتخاذ می کند، بستگی دارد و این فعالیت ها با کارهای کلاسی و فعالیت های خارج کلاس تلفیق می شود. در حال حاضر، انواع منابع فناوری اطلاعاتی موجود و در دسترس نشان می دهد که به کارگیری فناوری اطلاعات همیشه روی اهداف ویژه ای از برنامه درسی متمرکز است.
مطالعات انجام شده ثابت کرده است ورود فناوری اطلاعات در آموزش نه یک جریان سخت افزاری بلکه روندی نرم افزاری است. به طور کلی ورود سخت افزار بدون تدارک تمهیدات لازم که مهم ترین آنها بستر سازی فرهنگی است، قطعا به ناکامی منجر خواهد شد. توسعه فناوری اطلاعات در زمینه های مختلف و به خصوص در قسمت آموزش از جمله مسائلی است که تمامی کارشناسان به آن روی آورده اند. اما در عین حال صاحب نظران اعتقاد دارند که در حیطه آموزش اگر معلمان با فناوری اطلاعات احساس مشارکت نکنند، مطمئنا توسعه فناوری اطلاعات در این زمینه دچار مشکل خواهد شد.
نقش حیاتی فناوری الکترونیکی در آموزش و پرورش
یادگیری الکترونیکی زاییده چرخه تحولات سریع و رو به گسترش فناوری های نو به مفهوم واقعی آن است. تاکنون تعاریف متفاوتی از یادگیری الکترونیکی ارائه شده است. یادگیری الکترونیکی به وسیله اینترنت صورت می گیرد، با جدیدترین اطلاعات همراه است و مجموعه ای از روش های آموزشی را در برمی گیرد (آموزش های مجازی، همکاری دیجیتال، شبیه سازی ). فراگیر محور است و به ویژگی فردی او توجه دارد. نهایتا قابلیت انجام دادن فرایندهای اداری و مدیریتی از قبیل: ثبت نام، پرداخت شهریه، نظارت بر روند اجرای فعالیت های یادگیرنده، تدریس و اجرای ارزشیابی از راه دور را فراهم می کند.
به طور کلی، یادگیری الکترونیکی به آن نوع یادگیری گفته می شود که در محیط شبکه به وقوع می پیوندد و در آن مجموعه ای از فناوری چند رسانه ای، فرارسانه ای و ارتباطات از راه دور به خدمت گرفته می شود و نوعی یادگیری است که در محیط اینترنت صورت می گیرد و با بهره گیری از فناوری شبکه تسهیل می شود.
این نوع یادگیری که به استفاده از فناوری آموزشی اشاره دارد تأکید می کند که در فضای مسقف کلاس درس، معلمان از رسانه های سنگین آموزشی اعم از رایانه های عمومی، شخصی، سی دی ها، دیسکت ها، سایت های اینترنت، ای میل و حتی نانو فناوری در فرایند یاددهی استفاده کنند تا یادگیری را تسهیل کرده و موجبات ارتقای سطح علمی فراگیران را فراهم آورند. این روش یادگیری برای شاگردان از آن جهت کارآمد و اثربخش است که بازدهی تحصیلی و فعالیت آموزشی آنان و عملکرد و تدریس و رفتار کلاسی معلمان را بهبود می بخشد.
برای اینکه بتوان به فراگیران کمک کرد تا به سطوح عالی حیطه شناختی علوم برسند، لازم است علاوه بر آشنایی با دیگر شیوه های نوین تدریس، زمینه استفاده از رسانه های سنگین آموزشی و شبکه های نرم افزاری درون کلاسی و برون کلاسی، اقدامات زیر صورت گیرد:
1- برگزاری کلاس های آموزش ضمن خدمت برای معلمان، گردهمایی علمی- آموزشی، همایش های تخصصی، برگزاری جشنواره های الگوی تدریس برتر و جلسات ادواری تخصصی حوزه ای و رشته ای، تا آنان با روش های فناوری اطلاعات (فناوری اطلاعات) و آموزش و پرورش تطبیقی کشورهای پیشرفته آشنا شوند و ترس آنها برای استفاده از رایانه در کلاس درس کاهش یابد و پاسخگوی ضرورت های قرن بیست و یکم در عرصه آموزش و پرورش شوند.
2- تشکیل کلاس های زبان انگلیسی و رایانه برای معلمان تا بتوانند با رایانه کار کنند و از متون علمی- تربیتی مؤلفان خارجی بهره مند شوند و از آخرین دستاوردهای آموزشی و پرورشی و پژوهشی مطلع شوند.
3- تشکیل کلاس های زبان انگلیسی و رایانه برای دانش آموزان از دوره ابتدایی با استفاده از بازی های رایانه ای.
4- تقویت فناوری نوین آموزشی در مدارس و اعطای کارت های رایگان اینترنت و ای میل به معلمان و شاگردان تا هم نوشته های خود را روی وب سایت بنویسند و هم مدارس سنتی به مدارس هوشمند تبدیل شوند.
5- جایگزین کردن سی دی های آموزشی به جای کتاب های درسی و دیکشنری در نظام آموزشی.
6- برگزاری مسابقات بین معلمان و همچنین بین دانش آموزان در زمینه زبان انگلیسی و رایانه.
7- اجباری کردن درس مبانی کامپیوتر و انفورماتیک در دوره های تحصیلی راهنمایی و متوسطه به فراخور ظرفیت روانی و فکری دانش آموزان.
گسترش عدالت در بستر توسعه خدمات الکترونیکی
راه کارهای تحقق دولت الکترونیک
2. معرفی دقیق نقش فناوری اطلاعات در ارتباط با رابطه بین دولت و شهروندان و اثرات مثبت آن در تسهیل امور و توسعه کشور
3. دیجیتالی کردن وزارتخانه ها و سازمانها در تمام شئون و ارکان
4. توسعه آموزش استفاده از فناوری اطلاعات به عموم مردم از جمله خانواده ها و شهروندان
5. الزام سازمانها و نهادها و عموم مردم به استفاده از خدمات دولت الکترونیک
6. تغییر از نگاه سنتی ارائه و دریافت خدمات به ارائه و دریافت خدمات الکترونیکی با کیفیت بهتر و سرعت بیشتر و آسانتر
7. گسترش استفاده از اینترنت و تقویت شبکه اینترنتی کشور
8. نظارت بر چگونگی ارائه خدمات الکترونیکی سازمانها و وزارتخانه ها و سایتهای وابسته به آنهاسخن آخر اینکه: آنچه مهم است و باید به آن ایمان آورد این است که فناوری های جدید با حجمی بسیار فراوان، زندگی و محیط کار و حتی ابعاد وجودی ما را تحت تأثیر خود قرار داده و بشر بدون فن آوری و بهره گیری از آن امکان عملی برای ادامه حیات خود ندارد و ما امروزه شاهد انقلابی جدید در زمینه اطلاعات، اطلاع یابی، اطلاع رسانی و ارتباطات در فضای مجازی هستیم و دهکده جهانی به یک ذهنیت جهانی تبدیل و انقلاب اطلاعات به انقلاب ارتباطات و انفورماتیک تغییر شکل داده است.
IT دسترسی به خدمات پزشکی را گسترش می دهد
سبک دسترسی به خدمات و مشاوره های پزشکی در کشور ما سنتی است.
مدیر مرکز آمار و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این مطلب در گفت وگو با خبرنگار عصر ارتباط افزود: کشور ما از نظر توانمندی های پزشکی در سطح بسیار بالایی قرار دارد و طی چند سال گذشته نیز دسترسی مردم
به خدمات پزشکی نسبت به سال های ماقبل آن رشد چشمگیری یافته است ولی هنوز
نسبت به سایر کشورهای جهان از موقعیت مناسبی برخوردار نیستیم.
حسن امامی با اشاره به پتانسیل های بالای ارایه خدمات در کشور گفت: اگر بتوانیم فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارایه خدمات پزشکی به مردم را به کار گیریم در آینده ای نزدیک سطح دسترسی به خدمات پزشکی در کشور به حد قابل قبولی خواهد رسید. او در زمینه چالش های موجود در دسترسی مردم به خدمات پزشکی و درمانی گفت: نبود زیرساخت های فرهنگی در کاربرد فناوری اطلاعات
در مراکز پزشکی و درمانی، ناتوانی در انطباق با تغییرات جهانی در این عرصه
و کمبود نیروی متخصص در زمینه it در این مراکز از عمده ترین چالش های
موجود در زمینه دسترسی مردم به خدمات پزشکی و درمانی در سطح کشور است.
مدیر مرکز آمار و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درخصوص نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام سلامت گفت: ما هنگامی می توانیم به اهداف برنامه چشم انداز بیست ساله در منطقه دست یابیم که کاربرد فناوری اطلاعات را در بخش های مختلف کشور نهادینه کنیم.
به طور مثال با تبدیل تجارت سنتی به تجارت الکترونیکی، اقتصاد سنتی به اقتصاد الکترونیکی، آموزش سنتی به آموزش الکترونیکی و حرکت از دانشگاه های سنتی به دانشگاه های مجازی
می توانیم پاسخگوی بسیاری از نیازهای رو به تزاید جامعه باشیم. نظام سلامت
نیز که یکی از محورهای اصلی صنایع و بخش مهمی از ثروت عمومی است، باید از
شیوه سنتی به شیوه الکترونیکی سوق یابد.
او افزود: قطعا در برنامه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، فناوری اطلاعات و ارتباطات جایگاه ویژه ای دارد. در سند چشم انداز بیست ساله نیز، تکیه برنامه چهارم بر ict و اقتصاد دانایی محور است، اما در عمل برخلاف همه این استراتژی ها، بودجه تحقیقات و فناوری در برنامه چهارم توسعه بین 40 تا 60 دهم درصد gdp رسیده است، این در حالی است که قرار بود در برنامه چهارم توسعه سهم پژوهش به 2 درصد gdp برسد اما این امر محقق نشد.
حسن امامی در زمینه چشم انداز فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام سلامت گفت: ما خواه ناخواه به دلیل همسویی با تغییرات جهانی باید شکاف دیجیتالی موجود را کم کنیم. همچنین سرمایه گذاری بسیاری از دانشگاه های کشور در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تربیت نیروی متخصص در این حوزه و با اعمال نظر نسبت به تقویت بودجه در این زمینه چشم انداز قابل قبولی خواهیم داشت.
او در خصوص افزایش پهنای باند دانشگاه افزود: در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، کار جدی در زمینه فناوری اطلاعات از سال 82 شروع و با همت مسئولان در سال 85-84 به اوج خود رسید و تحولات بسیاری در این حوزه ایجاد شد.
در حال حاضر پهنای باند دانشگاه به 10 مگابایت بر ثانیه رسیده است که در حال حاضر با درنظر گرفتن خطوط e-one، میزان دسترسی به سایت های مختلف افزایش یافته است. همچنین بسیاری از مراکز درمانی و بیمارستان ها که به دانشگاه وصل هستند نیز مشمول این مزیت شده اند.
مدیر مرکز آمار و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در رابطه با ایجاد دیتاسنتر گفت: در حال حاضر 95 درصد از سایت های ایرانی، در سرورهای خارجی میزبان هستند که اگر تحریم های اقتصادی موجود سمت تحریم های علمی کشیده شود، به زودی با بستن اینترنت مواجه خواهیم شد.
او افزود: با ایجاد data center، باید مسئله هاستینگ در داخل کشور حل شود که اتفاقا با مسایلی که در شورای عالی فناوری اطلاعات مطرح شده بر ایجاد دیتاسنتر داخلی تاکید و قراردادهایی نیز در این زمینه بسته شد.
حسن امامی گفت: سیاستگذاری در زمینه ایجاد دیتاسنتر در حوزه بهداشت و درمان بر عهده وزارت بهداشت است. حال، وقت آن رسیده که وزارت بهداشت سامانه اطلاعات مرکزی
خود را ایجاد کند. اگرچه این مسئله با هزینه بسیار بالایی رو به روست اما
به لحاظ کاربرد وسیع در عرصه تحقیقات و سلامت، لزوم وجود یک دیتاسنتر در سطح وزارت بهداشت که بتواند دانشگاه ها را تحت پوشش قرار دهد، به چشم می خورد.
او ایجاد بانک اطلاعاتی را زیرمجموعه ای از دیتاسنتر عنوان کرد و گفت: بحث اولیه ما این است که ایجاد دیتاسنتر به عهده کیست، دانشگاه های علوم پزشکی یا وزارت بهداشت؟
ما نباید نگاه جزیره ای به دیتا سنتر داشته باشیم چون این مسئله هم هزینه زیادی می طلبد و هم با رویکرد it ، که بحث sharing و networking را مطرح می کند، نمی خواند.
مدیر مرکز آمار و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: متولی ایجاد دیتاسنتر
از لحاظ سیاستگذاری، وزارت بهداشت و از نظر اجرایی دانشگاه های علوم پزشکی
هستند، اگر وزارت بهداشت پازل نهایی خود را ترسیم کند و بگوید جایگاه این
وزارتخانه در سامانه اطلاعات کجاست، دانشگاه ها هم به سمت این سیاست ها حرکت خواهند کرد؛ اما در حال حاضر کسی در این زمینه پاسخگو نیست اگرچه کارهای بسیاری در حوزه اطلاع رسانی در وزارت بهداشت انجام شده است
تلاش برای رشد IT در استان ها نتیجه مثبتی نداشت
علی رغم تلاش های انجامی و ارتباطاتی که با مدیران استان ها برقرار شده و با وجود در نظر داشتن اهمیت نقش فناوری اطلاعات در کشور ما نتیجه مثبتی حاصل نشده و با توجه به تصمیمات کلان دولت در مقوله های کاربردهای الکترونیکی، نقشپاکیزه خو رییس سازمان نظام صنفی رایانه یی استان همدان در گفت وگو با ایسنا با اشاره به رشد نامطلوب فناوری اطلاعات در استان ها اظهار کرد: نبود سیاست گذاری و سازمان مستقل دولتی در فناوری اطلاعات از جمله چالش هایی است که در روند رشد و توسعه ict موجود است اما در این بخش معاونت فناوری اطلاعات اقدام مثبتی انجام نداده و زحمات آنها بیشتر در بخش ارتباطات انجام شده است.
پاکیزه خو پتانسیل بخش خصوصی را مناسب دانست که از آن استفاده مهمی نمی شود و تصریح کرد: محوریت اجرای کار برای دولت است، اگر دولت تصمیم بگیرد که کاری انجام شود یا تفاهم نامه و بخشنامه ای صادر کند، آن تصمیم قابلیت اجرا پیدا می کند و این در حالی است که برای رشد خوب در حوزه ی فناوریاطلاعات باید بخش خصوصی وارد شود زیرا منابع بخش خصوصی در رشد فناوری اطلاعات است و آنها به دنبال منافع خود هستند تا حد مطلوب برسند.
او با اشاره به تغییر مدیریت ها با ورود دولت نهم گفت: در راستای تغییر مدیریت ها، اقدامی برای برپایی و اجرایی شدن طرح جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات استان همدان که در دولت قبل تدوین شده بود صورت نگرفت؛ جلسات با نظام صنفی استان و استانداری نیز نتیجه ای به همراه نداشت و جلسات شورای فناوریاطلاعات استان نیز که قرار بود ماهیانه برگزار شود، به طور مستمر بر پا نشد.
پاکیزه خو با اشاره به وجود مشکلات فناوری اطلاعات در تهران گفت: بی توجهی به فناوری اطلاعات کل کشور را با مشکل رو به رو می کند و تهران نیز از این امر مستثنی نیست؛ با توجه به این که سهم بودجه فناوری اطلاعات کاهش داشته تاثیراتش را بر همه استان ها خواهد گذاشت.
او ادامه داد: هر استان با توجه به ظرفیت خود با تصمیم دولت می تواند به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطاتشرکت ها هم در سطح استان ها و هم در تهران اعلام ورشکستگی کردند که لطمه به بخش خصوصی و فناوری اطلاعات کشور است؛ شالوده ی حرکت در حال حاضر در جامعه قوی شدن بخش فن آوری اطلاعات است که در جامعه این حرکت به کندی صورت می گیرد؛ در حالی که از پتانسیل بخش خصوصی برخورداریم اما همچنان عقب هستیم.
این کارشناس با اشاره به وضعیت مجوز شرکت های فناوری اطلاعات و وابستگی آنها برای تمدید مجوز خود از شورای عالی انفورماتیک گفت: با ادغام سازمان مدیریت و نهاد ریاست جمهوری در شورای عالی انفورماتیک، شرکت ها با مشکل تمدید مجوز همراه هستند، در برخی مناقصات به دلیل بی اطلاعی از طرح ادغام و انحلال شورای عالی انفورماتیک شرکت هایی که تاریخ صدور مجوزشان در شرف اتمام است، دچار سردرگمی خواهند شد و با بروز چنین مشکلاتی فناوری اطلاعات نه تنها رشد نکرده بلکه خلاء هایی در این فضا ایجاد خواهد. مفیدی ایفا نشده است. کمک کند و در صورت نبود پتانسیل کافی نیز می تواند از سایر استان ها کمک گیرد. او تصریح کرد: سال گذشته بسیاری از
سلیمانی: شکاف دیجیتالی، شکاف دانایی را بدنبال دارد
وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسمی باعنوان «نقش فناوری اطلاعات بر امنیت ملی» گفت: بشر در حال رفتن به سمت همگرایی دیجیتالی است و شکاف دیجیتالی باعث شکاف دانایی می شود. به گزارش ایرنا، محمد سلیمانی در این مراسم که با جمعی از فرماندهان و مسوولان دانشگاه عالی دفاع ملی برگزار شد، افزود: سیستم دیجیتالی امکان تغییراتی در ساختارهای مدیریتی را بوجود می آورد و ممکن است زمان بر هم باشد. وی دسترسی به دانش را سبب کامیابی، جهانی شدن و در متن بودن دانست و عدم دسترسی به دانش را سبب فقر و تهیدستی، منزوی شدن و حذف شدن عنوان کرد. وزیر ارتباطات گفت: تحولات جهانی ناشی از تاثیرفناوری اطلاعات وارتباطات است و در یکی دو دهه اخیر جوامع بشری به سمتی حرکت می کنند که همه چیز دانش محور و دانایی محور خواهد شد. وی افزود: امروز دسترسی به اطلاعات در هر نقطه از جغرافیای جهان امکانپذیر است واگر این دسترسی در کشور به حد مطلوبی برسد استعدادهای بی نظیری که در مناطق دورافتاده کشور وجود دارد، شکوفا خواهد شد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان این که دوران صنعتی جهان حدود 200سال است شروع شده است، گفت: متاسفانه ایران به دلایل مختلف و وجود حاکمان وابسته و بی عرضه، ملت را در شرایط غفلت قرار دادهایران
را ملتی تمدن ساز و فرهنگ ساز توصیف کرد و گفت: خوشبختانه در طول 29سال
گذشته، نهضت ساخت وساز در کشور آغاز شده و کشور به پیشرفت های چشمگیری دست
یافته است. سلیمانی با اشاره به اینکه در سال 57از مجموع 90هزار روستای کشور تنها 312روستا دارای خطوط ارتباطی بود، گفت: امروز نزدیک به 53هزار روستای کشور از خدمات ارتباطی بهره مند هستند. وی ادامه داد: در گذشته تنها 850هزار شماره تلفن در کشور دائر بود که در حال حاضر این تعداد به بیش از 52 میلیون شماره تلفن رسیده که 28 میلیون تلفن همراه و 23میلیون تلفن ثابت است. وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: ایرانیان درتولید علم جزو کشورهای برجسته جهان است و اگر چه از نظر جمعیتی زیاد نیست، ولی حضورایران در نهضت علمی جهان قابل توجه است. وی گفت: هر چند از نظر ظاهری نبود تهدید را امنیت دانسته اند، اما امروز مولفه های امنیت زیاد شده و ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را شامل می شود. سلیمانی تصریح کرد: متاسفانه کسانی که مخالف دیجیتالی شدن هستند، به دنبال اقدامات سودجویان خود از طریق تشکیلات و شبکه های سازمان یافته هستند. وی در این آیین همچنین در زمینه های روند توسعه اطلاعات و ارتباطات در جهان، زیرساخت های توسعه کشور، زیرساخت های امنیت ملی، چالش های امنیتی و راهبردهای امنیت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را به عنوان محور این توسعه برشمرد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دورنمای این دانش را در کشور امیدوارکننده دانست و گفت: جامعه جهانی اطلاعاتی از دست دولت ها خارج است چراکه دربرگیرنده نیازها و خواسته های بشری است، پس دولت
ها باید دقت کنند که هویت از بین نرود. در ابتدای این مراسم ابراهیم حسن
بیگی رییس دانشگاه عالی دفاع ملی با تشریح عملکرد این دانشگاه، رشته های
راهبردی، دفاع ملی و امنیت ملی را از دوره های آموزشی این دانشگاه عنوان کرد.
و این دوران طلایی را از دست دادند. وی، ملت
نگاه دولت به حوزه فناوری اطلاعات، غیرمتمرکز است
ایتنا- پنجمین
نمایشگاه کامپیوتر و الکترونیک مازندارن هفته گذشته با حضور استاندار مازندران، نائب رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور، مسئولین سازمان نظام صنفی رایانه ای استان مازندران، جمعی از مقامات محلی استان و مدیران شرکتفناوری اطلاعات استان مازندران، در ساری گشایش یافت. به گزارش ایتنا به نقل از روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه ای استان مازندران این نمایشگاه که به مدت 5 روز و تا 28 بهمن ماه دایر می باشد میزبان بیش از 70 شرکت رایانه ای در بخش های سخت افزار، نرم افزار و شبکه ها اطلاع رسانی از استان مازندران و استان های همجوار است و در آن آخرین تجهیزات تکنولوژی و نوآوری های فناوری اطلاعات و ارتباطات و صنایع الکترونیکی به معرض نمایش گذاشته شده است.
شفقت استاندار مازندران در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه با بیان اینکه امروز عصر انفجار اطلاعات نامگذاری شده و نقش فناوری اطلاعات در دنیا بسیار با اهمیت است گفت: توامندی ها و علاقه مندی استان مازندران در حوزه فناوری اطلاعات بسیار بالا است و امروز با توجه به داده ها و تخصصی های متنوعی که در این ارتباط وجود دارد نقش این صنعت بیش از پیش نمایان می شود.
وی با اشاره به مهیا بودن زمینه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی بصورت رایانه ای در استان مازندران گفت: خوشبختانه امروز ما در بحث زیرساخت های لازم در استان مشکلی نداریم و برای 2600 صندوق رای که در استان مازندران برای انتخابات مجلس هشتم پیش بینی شده است رایانه خریداری و امکان اتصال به شبکهاینترنت نیز فراهم گردیده است.
استاندار مازندران در این مراسم به مکاتبات الکترونیکی بسیاری از دستگاه های دولتی استان با وزارتخانه های متبوعه اشاره نمود و افزود: اینکه استان مازندارن در این بخش رتبه ممتازی در کشور دارد نشانه توانمندی نیروی انسانی در حوزه فناوری اطلاعات در استان می باشد.
سهیل مظلوم، نائب رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور نیز در مراسم افتتاحیه پنجمین نمایشگاه کامپیوتر و الکترونیک استان مازندران با اشاره به نگاه غیر متمرکز دولت در حوزه فناوری اطلاعات در کشور گفت: این نوع نگاه، نیازمند مهیا کردن امکانات در همه نقاط کشور می باشد و نظم بخشی به معنی واقعی از مزایای فناوری اطلاعات در ساماندهی طرح ها و برنامه های دولت می باشد.
مظلوم گفت: پروژه کارت هوشمند سوخت، ثبت نام اینترنتی دانشگاه ها، برگزاری انتخابات رایانه ای مجلسنقش فناوری اطلاعات در ایجاد نظم و ساماندهی طرح ها و برنامه ها و اشتیاق دولتمردان برای بسط و توسعه کاربری فناوری اطلاعات در کشور می باشد.
وی با اشاره به طرح نظام جامع مالیاتی در کشور افزود: امروز نظام مالیاتی غیر رایانه ای غده سرطانی برای اقتصاد کشور است و باید همه دست به دست هم دهیم و در اجرای این طرح ملی به یاری دولت بشتابیم.
خاطرنشان می سازد پنجمین نمایشگاه کامپیوتر و الکترونیک استان مازندران از ساعت 10 صبح الی 19 عصر در محوطه باز خیابان فرهنگ ساری دایر می باشد. های توانمند حوزه و... نشانه هایی از
تصویر یک روز زندگی در شهر الکترونیک
عصر یک روز تابستان است و شما در حال عزیمت از منزل به محل کارتان هستید. حدود یک ساعت است که از منزل خارج شدهاید ولی خیابانهای شلوغ شهر، مسیر خانه تا محل کار را چند برابر کرده است با صرف یک ساعت برای انجام عملیات بانکی، دو ساعت معطل شدن در ترافیک، یک ساعت جستوجو برای خرید کفش دلخواهتان و مقداری معطلی برای پرداخت قبضهای آب و برق روز، پر مشغلهای را پیش روی خواهید داشت. با یک محاسبه سرانگشتی خواهید دید که بخش عظیمی از اوقات روزانه خود را صرف کارهای تکراری، غیرضروری میکنید. با این اوصاف این سوال پیش میآید که آیا واقعا برای زندگی در یک شهر بزرگ حتماً باید بخش زیادی از وقت خود را صرف کارهای تکراری کنید؟ و بخش دیگری از آن را در صفوف اماکن عمومی و یا خیابانهای شهر تلف کنید؟ آیا راه بهتری برای استفاده بهینه از زمان وجود ندارد؟ آیا نمیتوان در شهرهای بزرگ بدون دغدغه روزمره به راحتی زندگی کرد؟ بد نیست قبل از اینکه به سوالات پاسخ دهید سری به شهر الکترونیک بزنید، شهری که به ظاهر با شهرهای سنتی ما متفاوت است. شاید پاسخ سوالات خود را در آنجا بیابید.
صبح زمانی که از خواب برمیخیزید، گزارش کاملی را از وضعیت سیستمهای امنیتی، تسهیلات و وسایل منزلتان از منشی الکترونیکی منزلتان دریافت خواهید کرد. قبل از دوش گرفتن میتوانید از طریق اینترنت به شبکه رادیویی دلخواهتان دسترسی داشته باشید و اخبار روزانه را بشنوید. هنگام ترک منزل بد نیست که به سیستم خرید خانه سری بزنید . البته این سیستم بهطور خودکار موجودی مایحتاج منزل را کنترل میکند و در مواقع کمبود سفارشهای لازم را ارسال میکند. پس از خرید ملزومات، قیمت آنها به طور خودکار از کارت اعتباری شما کسر خواهد شد.
وقتی اتومبیلتان را روشن میکنید بهطور اتوماتیک آخرین وضعیت رفت و آمد در خیابانها و ترافیک شهر را دریافت میکنید و بهترین مسیر برای رسیدن به محل کار برای شما برنامهریزی میشود. هنگام رانندگی منشی الکترونیک شما، پیغامها، قرارهای ملاقات و کارهای روزمرهتان را بررسی کرده و فعالیتهای شما را برنامهریزی میکند.
وقتی در شهر الکترونیک رانندگی میکنید به ندرت به ترافیکهای سنگین برمیخورید. یک سیستم هوشمند کنترل ترافیک، رفت و آمدهای شهری را طوری تنظیم میکند که شما کمترین زمانهای انتظار را پشت چراغ قرمز داشته باشید. اتومبیلها نیز به یک سیستم کنترل هوشمند مجهز هستند به طوری که حداقل تخلفات شهری را شاهد خواهید بود. تصادفات در شهر الکترونیک حداقل خواهد بود. زمانی که در یک شهر الکترونیک تصادفی رخ میدهد اتومبیل بهطور هوشمند یک پیغام به مرکز اتفاقات شهری ارسال میکند. یک سیستم موقعیتیاب جغرافیایی تصویر دقیق و مشخصات محل تصادف را مشخص میکند. مشخصات تصادف به همراه تصاویر محل تصادفات به اداره پلیس و اورژانس ارسال میشود و فوراً اقدامات لازم برای رسیدگی به تصادف و ارسال مجروحین به بیمارستان صورت میگیرد. وقتی که آمبولانس در حال عزیمت به محل تصادف است بهطور خودکار پیغامهایی را به چراغهای راهنمای مسیر ارسال میکند تا با تنظیم آنها کمترین توقفات ممکن را در طول مسیر حرکت به سمت بیمارستان نیز وضعیت بیمار به بیمارستان مخابره میشود تا امکانات و تجهیزات لازم برای مداوای او قبل از رسیدن به بیمارستان فراهم شود.
هنگام ورود به شرکت سیستم هوشمند ورود و خروج شرکت، اطلاعات شما را کنترل و ساعت حضورتان را ثبت میکند. کارتابل الکترونیکی شما تمامی نامههای الکترونیکیتان را برای بررسی آماده میکند. نامههایی که به زبانهای دیگر نوشته شدهاند به زبان فارسی ترجمه میگردد. ممکن است شما روز پرکاری داشته باشید، چند قرار ملاقات و جلسه تمامی ساعات کاری شما را پر کند. ولی شما برای شرکت در این جلسهها اصلاً محل کار خود را ترک نمیکنید. سیستم کنفرانس تصویری محل کار، حضور شما ار در تمامی جلسات ممکن خواهد ساخت. تمامی صورتجلسات نیز به صورت اتوماتیک و تصویری ضیط و نگهداری خواهد شد.
در زمان استراحت بین کار، نماینده هوشمند خرید شما، لباس مورد نظرتان را بر اساس سلیقه و خواستتان جستوجو میکند و پیشنهادهای مناسب را برای انتخاب به شما ارایه میکند. برای بررسی وضعیت درسی فرزندتان میتوانید از طریق سایت مدرسه مجازی عملکرد تحصیلی او را بررسی کنید و یا با معلمان او ارتباط برقرار کنید. منشی الکترونیکی شما طبق برنامهای که پیش از این برایش مشخص کردهاید مقدمات سفر آینده شما را فراهم کرده است. در این حال میتوانید کادوی تولد دوستتان را سفارش دهید.
قبل از جلسه با نمایندگی یکی از شرکتهای تجاری، میتوانید اطلاعات مفیدی در مورد شرکت مورد نظر، حیطه عملکردش، وضعیت بازار و زمینه فعالیت شرکت بهدست آورید. اگر به شبکه پشتیبان تصمیمگیری شرکت دسترسی داشته باشید احتمالاً گزارشهای آماری و اطلاعات مفید و مناسب دیگری نیز در این زمینه بهدست خواهید آورد.
زمانی که کارهای روزمرهتان به پایان رسید، سیستم هوشمند جستوجوی شما، اعلام میکند که تعدادی مقاله و اطلاعات جدید در ارتباط با موضوعات مورد علاقه شما یافته است. این سیستم اطلاعات جدید را به طور اتوماتیک به کتابخانه دیجیتالتان اضافه میکند.
اگر در زمان بازگشت به منزل بخواهید در پمپ بنزین سوختگیری کنید، سیستم موقعیتیاب هوشمند اتومبیلتان نزدیکترین پمپ بنزین را به شما پیشنهاد میکند. پس از سوختگیری نیز میتوانید با کارت اعتباری، هزینه بنزین را بپردازید. احتمالا اتومبیل شما به سیستمی مجهز است که طبق روند مصرفتان موجودی بنزین را بررسی کرده و زمانهای سوختگیری با برنامهریزی میکند.
وقتی که به منزل میرسید، همه چیز مرتب است. سیستمهای تهویه هوشمند هوای خانه را به نحو مطلوبی تنظیم کردهاند. تسهیلات و وسایل منزل همه طبق برنامه کار میکنند. شما یک روز پرکار را در شهر الکترونیک را در شهر الکترونیک پشت سر گذاردهاید. کارهای مختلفی انجام دادهاید ولی به ندرت درگیر کارهای تکراری شدهاید. شما میتوانید اوقاتی زیادی را که در شهرهای سنتی در خیابانهای شلوغ و یا در صف بانک صرف میکردید، مشغول مطالعه، استراحت و تفریح شوید و یا به موضوعات مورد علاقه خود بپردازید.
نقش فناوری اطلاعات در برنامه ریزی منابع سازمان
● مقدمه
سیستم های اطلاعاتی کارا و یکپارچه که بتوانند همه فعالیتها و وظایف موجود در یک سازمان را تحت پوشش قرار داده و اطلاعات لازم و ضروری را بموقع در اختیار استفاده کنندگان آن قرار دهند، از ابزار های مفیدی هستند که سازمانها برای افزایش قابلیتهای خود، بهبود عملکرد، تصمیم گیری بهتر و دستیابی به مزیت رقابتی از آن استفاده می کنند. در این میان سیستمهای ERP از آخرین ابزارهای مدیریتی است که قادر است اطلاعات موجود در سازمان را با استفاده از IT در تمام حوزه های فعالیت سازمان به طور یکپارچه و منسجم جمع آوری کند و این اطلاعات و نتایج حاصل از آن را در اختیار استفاده کنندگان آن در سطوح مختلف سازمان قرار دهد. این سیستم ها را میتوان جزء ثمره های جدید در زمینه IT در یک دهه گذشته دانست که با پیشرفت مداوم در این زمینه بسرعت در حال دگرگونی و تکامل است.
● تعریف سیستم برنامهریزی منابع سازمان
برای ERP تعاریف متعددی ارائه شده است که تقریبا همه یک مفهوم را بیان میکنند. برای نمونه در ادامه به چند مورد اشاره می شود:
ERP یک راه حل سیستمی مبتنی بر فناوری اطلاعات است که منابع سازمان را توسط یک سیستم به هم پیوسته با سرعت، دقت و کیفیت بالا در کنترل مدیران سطوح مختلف سازمان قرار می دهد تا به طور مناسب فرایند برنامه ریزی و عملیات سازمان را مدیریت کنند.
ERP ترکیبی از انسان، فناوری و فرایند هاست. یک فرایند پیچیده است که در کشورهای در حال توسعه مانند چین که دارای سرمایه های فراوان و همچنین دارای باز مهندسی (مهندسی مجدد) فرایند کسب و کار زیادی است، توسعه پیدا کرده است .
سیستم های ERP در واقع نرمافزارهایی هستند که داده های موجود در سراسر یک سازمان را یکپارچه میسازند و در زمان مناسب در اختیار کاربرانی قرار می دهند که به آن نیاز دارند. چنین سیستمی به تمامی افراد یک مجموعه اجازه می دهد تا با هماهنگی با هم کار کنند، حتی اگر میان آنها مرز های جغرافیایی وجود داشته باشد. به این ترتیب، ERP محیطی برای بهبود عملکرد تجاری و کسب مزیت رقابتی فراهم می کند.
● تاریخچه برنامه ریزی منابع سازمان
ظهور ERP را باید دهه ۱۹۶۰ میلادی دانست که عمده تاکید آن در این دوران افزایش درآمد و تقویت کسب و کار از طریق یکپارچه سازی فرایند ها و عملکرد ها بود، ولی در سال ۱۹۷۲ پنج تن از مدیران IBM جهت تکامل و پیاده سازی مفاهیم ERP از سمت خود استعفا دادند و شرکتی با عنوان SAP را که به عنوان نخستین شرکت توسعه و اجرای نرم افزارهای خاص ERP بود، تاسیس کردند و هم اکنون نیز در این زمینه فعالیت دارند.
با ظهور برنامه ریزی منابع سازمان در حوزه تولید، تمامی سیستم های تولیدی تحت پوشش قرار گرفتند. بخشها، فرایندها و وظایف مختلفی از جمله کنترل کیفیت، نگهداری و تعمیرات، حسابداری و مالی و ... به سیستم های تولیدی متصل شدند و برنامه ریزی منابع سازمان به عنوان حد فاصل سیستم های مدیریت زنجیره تامین و مدیریت ارتباط با مشتری مطرح شد. این سیستم بیش از آنکه عنوان جدیدی برای MRPII باشد، به عنوان سطح بعدی در سطوح تکاملی سیستم های کامپیوتری طراحی شده برای پشتیبانی از عملیات سازمان مطرح است. این سیستمها، علاوه بر ویژگیهای اضافی، یکپارچهسازی بهتری از بخشهای MRPII دارند. ویژگیهای اضافه شده به برنامه ریزی منابع سازمان، معمولا شامل مدیریت منابع انسانی، سیستم های پرداخت حقوق و دستمزد، کنترل اسناد و مدارک، کنترل کیفیت و گاهی نگهداری و تعمیرات میشود.
در سال ۱۹۹۵، مقوله اینترنت وارد ERP شد و در سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰، تبادل الکترونیک اطلاعات و ERP با یکدیگر پیوند خوردند. در سال ۲۰۰۰ سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان تحت وب توسعه یافتند که از فناوری چند لایه ای در معماری سیستم اطلاعاتی پشتیبانی می کردند .
امروزه هم سیستم های جدیدی با عنوان ERP II در حال توسعه هستند که اساس آنها وب است و تمرکز بسیار زیادی بر حمایت از بخش مدیریت زنجیر تامین دارند و عملا در تعریف امروز ERP، آن را کاملا مرتبط و جدایی ناپذیر از مدیریت زنجیره تامین تعریف می کنند.
● کارکردهای سیستم برنامه ریزی منابع سازمان
بهطور کلی نمیتوان استاندارد ویژهای برای کارکردهای یک نرمافزار برنامهریزی منابع سازمان ارائه داد؛ چرا که اغلب بهطور خاص برای هر سازمان تهیه میشوند و حتی در صورتی که بهفروش برسند، نیاز به تغییر و هماهنگسازی با موسسه و کسب و کار ویژه آن دارند. از این رو، ممکن است بعضی از نرمافزارها که بهعنوان بهترین گزینه برای برخی موسسهها استفاده میشوند، تنها بعضی از کارکردهای مطرح شده را در برداشته باشند و یا اینکه برخی با داشتن تمامی کارکردهای مطرح، باز هم در پاسخگویی و برآورده ساختن نیازهای یک موسسه ناتوان باشند. با این حال، عمده کارکردهای برنامه ریزی منابع سازمان را میتوان به شرح زیر دستهبندی کرد:
۱) توزیع و فروش: کارکردهای توزیع و فروش به دو گروه کلی زیر تقسیم میشوند:
الف) اتوماسیون نیروی فروش: کارکردهایی را برای انجام فرایندهای فروش - مانند مدیریت قرارداد، پیشبینی فروش و مدیریت سفارش- در اختیار سازمان قرار میدهد تا با ارائه دسترسی بیدرنگ به اطلاعات فروش، وظایفی چون ورود سفارش، تحویل و صدور صورتحساب و...، همگی بهبود یابند.
ب) مدیریت ارتباط با مشتری: ارتباطات میان مشتری و شرکت را، شامل انتخاب محصول، خرید، دریافت شکایات، خدمات پس از فروش و بازاریابی، بهسوی یک سیستم تحت مدیریت سوق می دهد.
۲) برنامهریزی تولید: این بخش از نرمافزار با کاهش دورههای برنامهریزی، ارائه اطلاعات بهروز و افزایش بهرهوری فرایندهای کاری، قابلیت تحویل سریع را برای موسسه فراهم میکند. چنین شیوهای قابلیت بهکارگیری در صنایع مختلف را داراست. یکپارچهسازی بخش پشتیبانی فروش با سایر بخشهای زنجیره تامین، این اطمینان را ایجاد میکند که کلیه تبادلات مربوط به فرایند پشتیبانی - از تدارک مواد و انبارداری تا فروش و توزیع - بهشکلی بهینه تنظیم شوند.
۳) تهیه و تدارک مواد: بخش پشتیبانی تدارک که بعضاً با عناوین مدیریت مواد یا مدیریت انبار یا حتی مدیریت زنجیره تامین نیز شناخته میشود، دامنهای وسیع از توابع یکپارچه را در اختیار دارد که سبب بهینهسازی خرید، مدیریت موجودی و عملیات انبار میشوند. سطح بالای اتوماسیون در این بخش، انجام فعالیتهای زمانبری همچون تعیین منبع بهینه تامین، تحلیل و محاسبه قیمت خردهفروشها، صدور سفارشهای خرید، مدیریت فرایند واگذاری اختیار برای تقاضاهای خرید و پردازش صورتحساب پرداخت را بسیار سادهتر میکند.
۴) مدیریت سازمان و منابع انسانی: این نوع کارکرد در برگیرنده توابعی نظیر مدیریت کارکنان، پردازش وقایع تجاری، پردازش مدیریت سازمان، پردازش پرداخت و مدیریت حقوق و دستمزد است. برنامههای کاربردی گوناگونی در این بخش، برای تسهیل وظایفی چون استخدام، برنامهریزی توسعه کارکنان و ایجاد مشخصههای شغل و سیاهههای تایید صلاحیت، طراحی میشوند.
۵) برنامهریزی و کنترل تجاری: این بخش در برگیرنده کارکردهای کنترل هزینه، تحلیل سودآوری، حسابداری مرکز سود و مدیریت هزینه است. بسته به نوع موسسه، کنترل هزینه محصول شامل دو فرایند هزینهیابی سفارش محصول و کنترل موجودی هزینه است. هزینهیابی محصول، دربردارنده تخمین هزینههای مواد یا هزینههای موجودی، پیش از بهجریان افتادن یک سفارش ساخت است. این بخش کاربردی، ابزاری برای برنامهریزی هزینهها و تعیین قیمتهاست که هزینه کالاهای تولیدی و نیز کالاهای فروخته شده را برای هر محصول محاسبه میکند.
موارد فوق، کارکردهای یک نرمافزار نمونه برنامه ریزی منابع سازمان بودند که بهصورت خلاصه شرح داده شدند.
● روشهای اجرای پروژه برنامه ریزی منابع سازمان
سه روش متداول برای اجرای یک برنامه ریزی منابع سازمان وجود دارد:
▪ انفجار بزرگ :این روش بلندپروازانهترین و سختترین راه ایجاد یک ERP است. در این روش موسسه یکباره همه سیستمهای قدیمی خود را کنار میگذارد و یک سیستم ERP در تمام موسسه راه میاندازد. هرچند روزگاری این روش بر ایجاد ERP ها حکم فرما بود، امروزه کمتر از آن استفاده میشود. واداشتن همه به پذیرش سیستم جدید به طور یکدفعه و همزمان، کاری مهیب است، چون سیستم جدید هیچ مدافعی ندارد. هیچ کس در موسسه تجربه کار با آن را ندارد، بنابراین هیچ کس اطمینان ندارد که سیستم جدید کارش را درست انجام میدهد.
▪ راهبرد انتخابی : این روش به شرکتهای بزرگ توصیه میکند خیلی از فرایندها را بین بخشهای مختلف به اشتراک نگذارند، بلکه در هر بخش نسخه ای مجزا از ERP نصب شود و تنها از طریق برخی فرایندهای خاص (مانند نگهداری اطلاعات مالی) مشترک باشند. این متداولترین راه است. در این حالت هر بخش از سازمان نسخه خاص خودش از ERP را دارد که سیستمی جدا با پایگاه دادهای جداست. این سیستم ها تنها از طریق به اشتراک گذاشتن اطلاعات لازم برای به دست آوردن تصویری کلی از کار همه واحدهای موسسه (مثلا سود واحدهای مختلف) به هم مربوط میشوند، یا از طریق فرایندهایی که در همه بخشها تقریبا یکسان هستند. (مثلا مدیریت منابع انسانی) در این روش ابتدا یکی از بخشها که صبر و حوصله بیشتری دارد و درصورت پیش آمدن اشکال به اصل تجارت ضربه نمیزند، برای راه اندازی یک سیستم آزمایشی انتخاب و پس از رفع نقایص ERP در این بخش، کار روی بخشهای دیگر آغاز میشود. برنامهریزی برای این روش بلند مدت است.
▪ فروکوفتن: در این روش، ERP طراحی را دیکته میکند و تمرکز تنها روی تعداد کمی از فرایندهای کلیدی است. این روش بیشتر برای موسسات کوچکی مناسب است که میخواهند با ایجاد ERP رشد کنند. در این روش، هدف، راه اندازی سریع ERP است و جدا شدن از روشهای پیچیده مهندسی مجدد، با استفاده از فرایندهای از قبل حاضر شده. موسساتی که ERP را اینگونه به خدمت گرفتهاند، نمیتوانند ادعا کنند، برگشت سود زیادی از سیستم جدید بردهاند. اغلب آنها از این سیستم به عنوان زیربنایی برای کوششهای بعدی استفاده میکنند. چنین سیستمی فقط کمی از سیستم های قدیمی بهتر است، چون کارکنان را وادار به تغییر هیچ یک از عادات قدیمیشان نمیکند.
یکی از موثرترین روشهای اجرای ERP، استفاده از تجربیات شرکتهای موفق و پیشرو در این زمینه است. آشنایی با تجربیات صدها شرکت برتر در اقتصاد جهانی و به کارگیری هزاران روش و فرایند نوین، موجب گشایش بسیاری از گره های کنونی سازمانها و ایجاد روشهای جدید به منظور پیوستن به جمع پیشروان فناوری اطلاعات و استفاده کننده از فناوریهای مهندسی مجدد و سپس مدیریت روابط مشتری و برنامه ریزی منابع سازمان میشود.
● مزایای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان
نخستین مزیتی که در کوتاه مدت و پس از پیاده سازی می توان انتظار داشت، کاهش هزینه های عملیاتی نظیر کاهش هزینه های کنترل موجودی انبار، هزینه تولید، هزینه عملیات حسابداری و ثبت وقایع مالی، هزینه های بازاریابی و پشتیبانی است. از دیگر مزایای به کارگیری ERP می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ ایجاد یکپارچگی سازمانی از بعد اطلاعاتی و افزایش سازگاری در اطلاعات موجود در سازمان.
▪ پیاده سازی برنامه ریزی منابع سازمان با ایجاد ستون فقرات قوی از انباره دادهها. این سیستم دسترسی بهتر و سریعتر به دادهها را برای مدیریت امکان پذیر میسازد و به این ترتیب مدیر می تواند برای تصمیمگیری بسرعت به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشد.
▪ افزایش شفافیت و ردگیری فرایند تولید برای مشتری، افزایش قابلیت متناسب سازی برای مشتری و تطبیق بیشتر با نیازهای وی و افزایش رضایتمندی مشتری در تمام فرایندهایی که وی با آنها درگیر است، از لحظه سفارش تا دریافت و حمل و نقل محصول از مزایای دیگر آن است.
▪ مهمترین مزیت برنامه ریزی منابع سازمان بهبود هماهنگی بین بخشهای سازمان و افزایش کارایی فرایندهاست.
▪ استاندارد سازی فرایندهای سازمانی بر اساس بهترین تجربیاتی که شرکتهای عرضه کننده نرم افزار از سازمانهای مختلف به دست آورده اند.
▪ امکان و یا تسهیل توسعه سیستم ها و فناوری های جدید از جمله تولید بهنگام، و ... .
▪ توسعه زیرساختهای لازم به منظور وارد شدن به بحث بازرگانی الکترونیک.
▪ پشتیبانی از برنامه ریزی استراتژیک از مزیتهای دیگر است.
● سازگاری سیستم برنامه ریزی منابع سازمان با تجارت الکترونیک
نرم افزارهای برنامه ریزی منابع سازمان پیچیده اند و برای استفاده عمومی ساخته نشدهاند. آنها فرض میکنند کسانی که سفارشها را پیگیری میکنند، فقط کارکنان موسسه شما هستند که برای استفاده از این سیستم آموزش دیدهاند. اما اکنون مشتریان و کارپردازان شما هم خواستار دسترسی به همان اطلاعات از طریق وب سایت شما هستند. چیزهایی مثل وضعیت سفارش، فاکتور و ... . یکی از مهمترین مشکلات یکپارچه سازی برنامه ریزی منابع سازمان و تجارت الکترونیک این است که اینترنت هیچ وقت نمیایستد. نرم افزارهای برنامه ریزی منابع سازمان بزرگ و پیچیده هستند و به نگهداری احتیاج دارند. وصل کردن مستقیم سایت وب به ERP راه خوبی نیست، چون باعث میشود در مواقعی که ERP برای نگهداری و تعمیرات غیر فعال است، وب سایت هم کار نکند. اغلب کهنهکاران تجارت الکترونیک ارتباط بین ERP و تجارت الکترونیک را طوری میسازند که قابل انعطاف باشد و در مواقعی که ERP برای نگهداری و تعمیرات غیر فعال است، برنامه تجارت الکترونیک به کارش ادامه دهد. برای حل مشکلات این ارتباط، نرمافزارهای میانافزار ایجاد شدهاند. این ابزارها نقش مترجم را ایفا میکنند، یعنی اطلاعات را از ERP میگیرند و آن را به فرمتی تبدیل میکنند که نرمافزار تجارت الکترونیک بتواند از آن استفاده کند .
● جایگاه ERP در لایه های نرم افزاری و سیستم های اطلاعاتی
ERPها برپایه استفاده از سیستمهای مدیریت پایگاه دادهای رابطهای، (RDBMS=relational database management systems) طراحی شده اند. این بدین معنی است که برای استفاده از ERP باید تمامی ساختارهای اطلاعاتی سازمان تعریف شده باشد و هیچ خلاء اطلاعاتی در لایه های سیستم پردازش مبادلات سازمان وجود نداشته باشد. و علاوه بر آن پیوستگی اطلاعات نیز وجود داشته باشد، یعنی اینکه کلیه بخشهای اطلاعاتی ERP باید تدارک دیده شود. در آن صورت می توان گفت ERP جزء نرمافزارهای پایه برای تجارت الکترونیک است.
خلاصه اینکه پایه و اساس سیستمهای درون سازمانی، RDBMS ها هستند و ERPها مجموعه فرایندهای سازمانی هستند که بر اساس RDBMS ها تهیه وتنظیم شده اند و از آنجا که این فرایند ها تقریبا در سازمانها و صنایع مشابه به صورت استاندارد و یکسان هستند، پس کمک بسزایی جهت رسیدن این سازمانها به سیستم های برون سازمانی SCM و CRM می کنند.
● تفاوت سیستم های اطلاعات مدیریت با سیستم برنامه ریزی منابع سازمان
ERP را باید جدیدترین ابزار موجود و تکامل یافته سیستم های اطلاعات مدیریت دانست و مبنای کارکرد آن را تفکر فرایندی به جای ساختارهای وظیفهای، توجه و تبدیل خواستههای مشتری به داده های کمی در جهت افزایش رضایت مشتریان عنوان کرد. ERP میکوشد تا تمام فرایندهای سازمان به صورت یکپارچه و با نگرش فرایندی با هم مرتبط باشند .
ERP علاوه بر یکپارچگی، گزینههای برتر را نشان میدهد، به همین دلیل غولهای نرمافزاری از تمامی مراحل همچون تولید و پخش و توزیع مثالهایی دارند که در نسخه های خود به سازمانها ارائه میدهند و فناوری از طریق این سیستم های جدید نرم افزاری وارد سازمان میشود.
سیستم ERP به صورت کامل سطوح مختلف سیستمی سازمان را پوشش میدهد. به این صورت که هسته مرکزی، پوشش دهنده سطوح سیستم پردازش مبادلات و سیستم های اطلاعاتی مدیریت است و ابزار های تحلیل و تجزیه تجاری پوشش دهنده سطوح سیستم های پشتیبانی از تصمیم و سیستم های اطلاعاتی مدیریت اجرایی در سازمان هستند. البته لازم به ذکر است که این تقسیم بندی چندان شفاف نبوده و مرز مشخصی بین این سطوح و دو بخش اصلی ERP قابل ترسیم نیست و همپوشانیهایی در این بین وجود دارد.
● توسعه سیستم برنامه ریزی منابع سازمان
توسعه اینترنتی تاثیر عظیمی بر جنبههای مختلف فناوری اطلاعات و از جمله سیستمهای برنامهریزی منابع سازمان گذاشته است . بنابراین سیستمهای ERP بیشتر مبتنی بر اینترنت شده اند. در چنین محیطی (اینترنت) که دسترسی به منابع سیستمی از هر جا و در هر زمان امکانپذیر است، فروشندگان ERP نیز توانستهاند سیستمهای ERP خود را توسعه دهند و با بخشهای کسب و کار جدید از جمله مدیریت زنجیره تامین ، مدیریت ارتباط با مشتری ، اتوماسیون نیروی فروش، برنامهریزی و زمان بندی پیشرفته هوش کسب و کار و قابلیتهای کسب و کار الکترونیک یکپارچه کنند .
راه حلهای مبتنی بر اینترنت سبب شده است که رضایت مشتریان فرصتهای فروش و بازاریابی افزایش و روشهای پرداخت بهبود یابد. شکل (۲) مفهوم سیستم های ERP توسعه یافته را نشان می دهد.
● نقش IT در شکست اغلب پروژه های برنامه ریزی منابع سازمان
در ساده ترین سطح، ERP مجموعهای از بهترین عملیات برای انجام وظایف مختلف در سازمان است که این وظایف مثلا شامل مالی، تولید، انبار است. برای اینکه از نرم افزار چیز بیشتری به دست آورید، باید افراد داخل سازمان خود را متقاعد به انطباق با روشهای کاری نرمافزار کنید. اگر افراد در بخشهای مختلف (که از ERP استفاده خواهند کرد) قبول نداشته باشند که روشهای کاری که داخل نرمافزار گنجانده شده، بهتر از روشهای مرسوم و جاری است، در استفاده از نرمافزار مقاومت میکنند و بخش فناوری اطلاعات را مجبور به تغییر نرم افزار به منظور تطبیق با فعالیتهای مرسوم و جاری خواهند کرد. اینجاست که پروژه های ERP دچار شکست می شوند و جنگهای درون سازمانی پیرامون نحوه نصب نرم افزار شیوع پیدا می کند. بخش IT درگیر تلاشهای گرانقیمت و طولانی برای سفارشی سازی نرم افزار میشود تا خواسته های افراد قدرتمند تجاری را برآورده سازد. این سفارشیسازیها ماهیت اصلی نرمافزار را ناپایدار میکنند و نگهداری آن را نیز بعد از شروع به کار آن مشکل می سازند.
اما واحد IT بخوبی و بسرعت میتواند اشکالات را در بیشتر موارد حل کند و به علاوه تعداد کمی از شرکتهای بزرگ می توانند از سفارشی سازی ERP امتناع کنند. هر فعالیت تجاری متفاوت و مجبور به داشتن روشهای خاص خود است که این روشها را فروشنده به هنگام ایجاد نرمافزارش در نظر نگرفته است. اشتباهی که شرکتها میکنند این است که فکر میکنند عوض کردن عادات افرادشان از سفارشی سازی نرم افزار ساده تر است، در صورتی که چنین نیست. مجبور کردن افراد به استفاده از نرم افزار برای بهبود روشهای کاریشان چالش بسیار مشکلتری است. اگر شرکت شما نسبت به تغییرات مقاوم باشد، آنگاه در پروژه ERP شما بیشتر احتمال شکست وجود دارد.
● نتیجه گیری
سازمانها در دنیای تجاری امروز، نیازمند برنامه ریزی برای منابع سازمانی خود در تمام سطوح مدیریتی هستند. با توجه به روند رو به گسترش جهانی شدن، پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا و افزایش رقابت در بازارهای جهانی، شرکتها ناگزیر به پیوستن به بازارهای جهانی خواهند بود و برای انجام این کار وجود آمادگی لازم از جهات مختلف امری ضروری به نظر میرسد. از مهمترین ابزارهای مورد استفاده جهت کسب این آمادگی می توان به عامل فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره کرد که با استفاده از آن قادر خواهیم بود، هر چه سریعتر این مسیر را طی کنیم. IT به عنوان اصلی ترین زیر ساختار سیستم های تجاری توسعه یافته است ، از این رو لازم است صنایع مختلف برای پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی پیشرفته اقدام به تبیین استراتژی های تجاری و سرمایه گذاری در زمینه توسعه IT کنند که نتیجه نهایی آن کسب مزیتهای رقابتی و دستیابی به استانداردهای جهانی کیفیت است. یکی از ابزارهای مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات که نقش مهمی در یکپارچگی اطلاعات و عملیات موجود در موسسات دارد و نهایتا با استفاده از امکانات خاص زمینه را برای پیوستن به بازارهای جهانی فراهم می سازد، سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان یا ERP هستند که در حال حاضر به عنوان یکی از آخرین ابزارهای برنامه ریزی و مدیریت در جهان مطرحاند ERP با پوششدادن شکافهای اطلاعاتی در سراسر موسسه، فعالیتهای اساسی آن را بهبود میدهد، بهاین منظور که بستر لازم برای یکپارچهکردن کامل درون و برون بخشها، شرکتها و کارخانههایی که در قالب یک موسسه از مدیریت واحدی برخوردارند، فراهم آید. بدین ترتیب، قابلیت سازگاری در محیط های درحال تغییر، تسهیل شده و موسسه نسبت به واکنش سریع به نیازهای تغییریافته و جدید، توانمند می شود. این سیستم ها قادرند با بهره گیری از فناوری اطلاعات، سیستم ها و عملیات موجود در سازمانها را یکپارچه کنند و در قالب یک پایگاه اطلاعاتی واحد در دسترس قرار دهند.
T درکشور بدون آینده نگرى رشد نمى کند
براى سالها تکنولوژى از
قواعد و قوانین یکسانى تبعیت نمى کرد، بسیارى از شرکتها استانداردهاى خاص
خود را داشتند و محصولات آنها با محصولات دیگر شرکتها به هیچ وجه قابل
تطبیق نبود .
اما استانداردها باعث نزدیک شدن محصولات و تعامل آنها با یکدیگر شدهاند .
صنعت
فناروى اطلاعات از ابتداى آغاز به کار خود با موضوع استانداردها سرو کار
داشته است بدون یک استاندارد ارتباطى به نام TCP/IP ارتباط کامپیوترهاى
مختلف با شبکه اینترنت و اتصال آنها به هم مقدور نبود اما در ابتدا کار
بسیارى از شرکتها علاقه داشتند تا محصول آنها و قواعدى که با ساخته آن
محصول بود به عنوان استاندارد تلقى شود.
به عنوان مثال سیستم عامل
ویندوز که توسط شرکت مایکروسافت گسترش یافته در طى سالهاى گذشته آن چنان
در میان کشورهاى مختلف توزیع شده که هم چون یک استاندارد تلقى مىشود.
در
چنین وضعیتى بسیارى از شرکتهاى تولید کننده نرم افزار مجبور به تطابق
محصولات خود با سیستم عامل ویندوز بودهاند تا حداقل در این بازار حضور
داشته باشند این شرکتها در حقیقت استانداردهاى شرکت مایکروسافت را اصل
قرار داده و پذیرفتهاند .
امروزه بسیارى از شرکتها تلاش مى کنند با
یافتن استانداردهاى همگانى محصولات بیشترى را در کنار یکدیگر و در ارتباط
با هم قرار دهند این موضوع از آن جهت اهمیت مى یابد که سهولت کار نهایى را
به دنبال دارد.
اگر تا چند سال قبل برخى از نرم افزارها فقط قادر به
شناسایى قایلهاى مربوط به خود بودند اما هم اینک نرم افزارهاى جدید در
حالى تولید مى شوند که خروجىهاى آن تـــوسط گستره نرم افزارى وسیع ترى
قابل شناسایى است .
استانداردها از طرف دیگر توسعه IT را از حالت
انحصارى خارج مى کند، به عنوان مثال سیستم عامل لینکوس که مهمترین رقیب
ویندوز به شمار مى آید به گونهاى طراحى شده که برنامه نویسان متعددى از
سراسر جهان مى توانند برنامههاى خاص خود را نگاشته و با آن تطبیق دهند به
همین دلیل این سیستم عامل پرطرفدارترین نرم افزار Open-Source در تمام
جهان است .
از سالهاى قبل تا کنون روند چنین تطبیقهاى رشد صعودى
داشته است یکى از دلایل گسترش شبکه اینترنت در سراسر جهان این است که با
پیشرفتهاى به عمل آمده نرم افزارها و سخت افزارهاى بیشترى قادر به پیوستن
اینترنت هستند.
از نگاه دیگر پیوستن شبکههاى کوچک ارتباطى و ایجاد شبکههاى بزرگ باعث تحول عمدهاى در این صنعت شده است .
یک
کارشناس اینترنت در این باره مى گوید : امروزه شما کارهایى را مى توانید
انجام دهید که قبلا براى انجام آن نیاز به مراجعه حضورى و ائتلاف وقت
زیادى بود . به عنوان مثال دریافت پول از یک حساب و واریز آن به حسابهاى
دیگر از طریقهاى سنتى نیاز به چندین دقیقه زمان داشت اما همین کار هم
اکنون در کمتر از چند ثانیه از طریق اینترنت و کارت اعتبار ى قابل انجام
است . این نتیجه انطباق سیستمهاى بانکى با یکدیگر از طریق شبکههاى
کامپیوترى و تطبیق استانداردهاى لازم است .
وى در ادامه مى گوید:
گسترش این استانداردها در کشورهاى پیشرفته موجب سهولت ارتباطات و انتقال
اطلاعات و به طور کلى سادگى انجام کارها شده است. این در حالى است که به
عنوان نمونه در کشور ما هنوز سیستمهاى سنتى در حال انجام وظیفه هستند و
در این راه ورود به دنیاى دیجیتال و کامپیوترى کردن امور نیز کمک چندانى
نکرده است .
این کارشناس خاطر نشان مى کند بسیارى از بانکهاى ما
امروزه از سیستمهاى هوشمند و کامپیوترى بهره مى گیرند و بخشى از آنها
گوشهاى از خدمات رسانى خود را نیز بر این اساس قرار دادهاند اما اغلب
این بانکها سرویسهاى کامپیوترى را با استانداردهاى خاص خود و بدون اطلاع
از سیستمهاى مورد استفاده بانکهاى رقیب مستقر کردهاند و این کار باعث
شده است سیستمهاى دیجیتالى تنها در محدود شعب همان بانک قادر به فعالیت
باشد.
بسیارى از کارشناسان عقیده دارند رشد IT در کشور ما و در
بسیارى از ادارات و وزارتـــــــخانهها سیستمهاى کامپیوترى به صورت مجزا
خریدارى و نصب شده است و در صورت اتصال آنها با یکدیگر عملا هیچ کارایى
وجود نخواهد داشت چرا که هیچ گاه پیش بینى اتصال این شبکهها به هم نشده
است .
یک کارشناس مخابرات در این باره با اشاره به یک نمونه از سهل
انگارىهاى در این زمینه صورت گرفته مى گوید : شبکه تلفن همراه و گسترش آن
در داخل کشور نمونه بارز عدم آینده نگرى و فقدان پیش بینى آینده است .
در
این شبکه ابتدا تکنولوژى مخابراتى یک شرکت خارجى استقرار یافت پس از مشخص
شدن نیاز به گسترش این شبکه تکنولوژى شرکت دیگرى به این شرکت اضافه شد و
در هنگام مدیریتهاى بعدى نیز دستگاههاى شرکت سومى با قیمت گزاف خریدارى و
به مجموعه ناهمگون قبلى اضافه شد همه این مسایل امروز تائید خود را گذاشته
است، گسترش شبکه تلفن همراه به کندى صورت مى گیرد در حالى که تقاضا روز به
روز در حال افزایش است .
همچنین ناهمگونى دستگاههاى ارتباطى ضعف کیفیت در تلفنهاى همراه را به همراه داشته است .
بسیارى از صاحبنظران معتقدند نبود یک برنامه جامع هماهنگ کننده و فرابخشى نتیجه چنین وضعیتى است .
یک
کارشناس اعتقاد دارد: بدون یک برنامه جامع، تکنولوژىهاى ارتباطى به هیچ
عنوان بهبود نمى یابند و در حقیقت وجود یک برنامه بالا دستى براى هماهنگ
کردن و سیاستگذارى بین دستگاهى ضرورى است بدون این موضوع تحقق یافتن
مفاهیمى چون دولت الکترونیک و تجارت الکترونیک امکان پذیر نیست.
علیرغم
چنین تاکیدهایى وضعیت IT در کشور به گونهاى امیدوار کنـــندهاى پیش نمى
رود و سیاستگذارىها تنها در حد برنامههاى کوتاه مدت و درون بخشى است و
نتیجه چنین نزدیکاندیشى وضعیت بهم ریخته فعلى در زمینه بانکدارى
الکترونیک و دولت دیجیتال است
سازمانهای آینده یا آینده سازمانها
رقابت تا این اندازه شدید شده است. مهم نیست که چه کسی هستم و یا چه هستم. اگر جنرال داینامیک هم باشم و با آن همه عظمت و قدرت، و با هزاران سایت کامپیوتری، و یا اگر یک شرکتی باشم در وسط آفریقا و با یک وب سایت و چند صفحه موجود در آن، بیشتر از چهار ثانیه فرصت ندارم که خودم را به دنیا معرفی کنم (در هر چهار ثانیه برای هر یک از کسب و کارها موجود در کره خاکی، یک رقیب تازه در دنیای اینترنت بوجود می آید). بیشتر از چهار ساعت فرصت ندارم که اگر کسی به سایتم ایمیل فرستاد، جواب آنرا بدهم. اگر به آن جواب ندادید، یعنی دیگر وجود ندارید زیرا مشتری به سرعت به سراغ رقیب تان خواهد رفت. در این زمان تحصیلات و مدارک به آن اندازه که تصور ماست، مهم نیست. زیرا بجای اینکه بر روی کارت هویتی شما میزان تحصیلات را نوشته باشند، تخصص داشتن و در دسترس بودن یا نبودن شما را قید کرده اند(Connect Or Disconnect). و مسئله مهم هم همین است (بودن یا نبودن).
عصر جدیدی در حال شکل گرفتن است که نیاز به نگاه جدید دارد. در این مقاله هم قصد دارم که چند خطی در مورد دیدگاه مدیران ارشد سازمانها مطرح کنم و نشان دهم که آیا واقعاً آینده در امتداد گذشته است؟ آیا به آینده باید شبیه به گذشته نگاه کنیم؟
آقای پیتر دراکر که یکی از تئوریسین های علم مدیریت در عصر ماست می گوید: "آینده غیر از گذشته است و بسیاری از راهکارهائی که در گذشته عامل موفقیت ما بوده اند، در حال حاضر نمی توانند مجدداً عامل موفقیت ما در آینده باشند".
صاحب نطر دیگری نیز می گوید:"بزرگترین آفت مدیران ارشد در این عصر دل بستن به موفقیتهای گذشته شان است". در جائی دیگر آقای پیتر دراکر به وضوح اشاره کرده که "بهای قدم گذاشتن در عصر اطلاعات، قربانی کردن گذشته است. بجای اینکه در مورد آینده سازمانها صحبت کنیم، بهتر است که در مورد سازمانها و کسب و کارهای آینده صحبت کنیم ". ما در این عصر دیگر چیزی در مورد آینده سازمانها مطرح نخواهیم کرد و نوع نگاه مان را و حتی فرهنگ لغات مان را باید تغییر دهیم. چرا که اساساً آینده سازمانها درگرو وضعیت حال آنها می باشد. زیرا من در حال ایستاده ام و به آینده نگاه می کنم اما شاید سازمانهای آینده بطور ماهوتی، ماهیتشان با سازمان های حال تفاوتهای اساسی داشته داشته باشد. حتی کسب و کارمان، ساخت و سازمان و تجارتمان. بهتر است که یک کاغذ سفید جلوی رویمان گذاشته و وضعیت فعلی را کنار گذاشته و از نو شروع به نوشتن کنیم.
.... هرآنچه که گذشت، گذشته . از نو شروع به نوشتن کنیم. البته با توجه به فناوری و نوع نگرشی که به آینده است.
خانه را روفتم از نیک و بد وانگهی پر شد از نور و انوار
آن چیزی که مانع از آن شده که در حال حاضر ما نوع نگاه جدیدمان را حتی نگاهی به آینده سازمان بجای سازمانهای آینده داشته باشیم، این است که یکسری پارادایم ها و غالب ها و قوانین گذشته درنگاه ما موجود است و مانع می شود که ما دیدگاههای جدیدی پیدا کنیم.
پیتر دراکر می گوید: اگر در پارادایم موجود مشکلی پیش آید هیچگاه در همان پارادایم نمی توانیم راه حلی را برای ازبین بردن آن مشکل پیدا کنیم. شما خودتان هم می دانید، خلاقیت ها و نوآوری های بسیار عمیقی که در صنایع و کسب و کارها اتفاق می افتد، زمانی بوده که کسی در آن صنعت نیم نگاهی حتی به دورترین صنعت از خود انداخته است و شاید آن صنعت حتی ربطی به صنعت اش نداشته ولی با این نگاه توانسته تحولی عمیقی را ایجاد کند. مثل نگاه کردن متخصصین صنعت معماری و ساختمانی به صنعت برق و الکترونیک.
گالیله می گوید:"اولین بار که با تلسکوپ خودم به کهکشان بی کران نگاه کردم، هزاران ستاره را دیدم که هرگز پیش از این به چشمم نمی آمدند. تعداد ستارگانی که می دیدم، دهها برابر آن چیزی بود که با چشم عادی نگاه می کردم و تا کنون می پنداشتم". بقول سهراب سپهری:
چشمها را باید شست
جور دیگر باید دید
وقتی با نگاه IT و با عصر اطلاعات به جامعه و سازمانها نگاه می کنیم، شیوه های جدیدی در آنها میتوانیم تصور کنیم و فرصتهائی را می بینیم که قبل از آن اصلاً فرصت تلقی نمی شدند. این شیوه های جدید است که سازمانهای پیشرو را تحت شعاع قرار داده است. با آمدن فناوری اطلاعات اگر بدنبال توسعه پروژه ای هستیم، اگر مشتریانمان در حیطه کسب و کارمان قرار دارند، همه و همه در زیر انگشتان دستانمان می باشند. خیلی از متخصصین و شرکتهای موجود در کشورهای توسعه یافته، بخشی از انجام پروژه هایشان را توسط سیستمهای که در اختیارشان است، در جاده ها و در خارج از محل فیزیکی شرکت انجام می دهند.حتی این پروژه ها را از آنسوی دنیا کنترل می کنند.
می بینید که یک پروژه ساختمانی تحت نظر یک شرکت اروپایی در استرالیا انجام می شود بدون آنکه یک کارشناس از آن شرکت در محل حضور داشته باشد. بلکه متخصصان آن شرکت همه کارهایشان را از طریق تلفن همراه و یا اینترنت انجام می دهند.
یا مثلاً در فروشگاههای زنجیره ای وال مارت وقتی کالائی را در سبد خرید خور قرار می دهید، کلیه مشخصات آن کالا از طریق برچسب های RFID[۱] که به کالا چسبیده، در سیستم کامپیوتری ثبت می شود و هنگام خروج دیگر نیازی نیست که پای صندوق رفته و پول کالاهای انتخابی را حساب کنید، بلکه جمع مبلغ کالاهای انتخابی هنگام خروج از فروشگاه، از حساب کارت اعتباری شما کسر می گردد. از سوی دیگر، موجودی این کالا هم از سطح فروش و انبار کاسته می شود.
وقتیکه از طریق کامپیوتری به یک سایت کتاب فروشی و یا سایتهائی مثل Amazon.com مراجعه می کنید، می بینید که قیمت کتاب مورد نظرتان ۷۰ دلار زده شده است. فردای آنروز که مراجعه می کنید می بینید که قیمت آن کتاب را با ۳% تخفیف بشما ارائه کرده و همچنین فهرست مطالب و چکیده کتاب را هم بشما نشان می دهد. فردای دیگر هم که مجدداً به آن سایت مراجعه می کنید می بینید که نظر چند تن از خوانندگان را نیز در مورد آن کتاب بشما ارائه کرده و کتابهای معادل آنرا هم به شما معرفی می کند. اگر همین کار را از کامپیوتری دیگر که در چند قدمی کامپیوتر اول قرار دارد انجام دهید خواهید دید که قیمت کتاب همان ۷۰ دلار است. زیرا در این زمان شما با دیگر مشتریان فرق می کنید. حتی در سایتی مثل آمازون و با ۸ میلیون مشتری در روز، براحتی از دیگر مشتریان بازشناخته خواهید شد. اینجاست که معنی CRM[۲] یا مدیریت روابط با مشتری مفهوم پیدا می کند. اینجاست که فناوری اطلاعات بکمک تان آمده و شما را حتی با انبوهی از مشتریان، یاری می نماید.
دنیای جدیدی رودر روی ما قرار گرفته است. دنیای سایبر رو در روی ما قرار گرفته که فرصتهای بی نظیری را برای کسب و کارما و مدیران ما فراهم کرده و در عین حال در کنار آن تهدیدهائی هم ایجاد کرده است. شبکه و تار جهان نمائی در روی کره زمین درحال شکل گیری است که کاملاً زنده است و هر روز در حال گسترده تر شدن است و بستر آن اینترنت است. سرعت رشد آن بی نظیر و غیر قابل تصور است. در سال ۱۹۹۴ فقط ۱۳ میلیون نفر از اینترنت استفاده می کردند در حالی که در شش سال بعد از آن یعنی در سال ۲۰۰۰ تعداد استفاده کنندگان اینترنت ۲۳۰۰ درصد رشد را نشان می دهد. هیچ پدیده بشری چنین رشدی را به خود ندیده است و تقریباً تمام زندگی بشری را تحت الشعاع خود قرار داده است. از پرورش گل و گیاه گرفته تا مباحث فیزیک نظری و فیزیک اتمی. هرآنچه را که فکر می کنید توسط این شبکه جهانی تحت الشعاع قرار گرفته است.
زمانی بود که بعضی چیزها را در فیلم های علمی تخیلی می دیدیم و متعجب می شدیم، اما الآن خبر انتقال مزه و بو از طریق اینترنت هم متعجب تان نخواهد کرد. دیگر زمان آنچیزهائی که فقط در تخیل خود به آن فکرمی کردید گذشته است. البته باید اذعان کنیم که در این زمان قدرت تخیل و تجسم انسان از فناوری عقب مانده است. آیا میتوانید تصور کنید که کامپیوترهای آینده و حتی تا ۳ یا ۴ سال آینده چگونه خواهند بود. اگر نگاهی به گذشته بیاندازیم می بینیم که کامپیوترها هر روز کم حجم تر و سبک تر می شوند و از سوی دیگر سرعت پردازش آنها بالا می رود. اما مگر تا چه حد می توان اندازه کامپیوترها را کوچک کرد. اگر بیشتر از این کوچک شوند حداقل مشکلی که بنظر می رسد، مشکل تایپ کردن است. اگر دقت کنید می بیند که برای تایپ کردن یک SMS در تلفن همراه چقدر مشکل دارید. بنظرتان این مشکل چگونه حل می شود؟ بیائید تخیل خود را پرواز داده و ببنید چگونه می توان این مشکل را برای سیستمهای کامپیوتری آینده حل کرد. فناوری ادعا می کند که شما هرچه که بخواهید من میتوانم برایتان فرآهم کنم. حتی اگر بخواهید دست یکی از دوستان خوب خود را در آنسوی دنیا بفشارید، فناوری می گوید که این امکان را من بشما می دهم. همانطور که همکار عزیزم در مقاله «فناوری Emerg» در شماره قبل به آن اشاره کردند، این عمل در حال حاضر با پوشیدن یک دستکش الکترونیکی و اتصال آن به اینترنت شدنی است و حتی گرمای دست آنرا هم به شما منتقل می کند.
آیا می توانید تصور کنید که مانیتورهای آینده به چه صورت می باشند. آیا باورتان می شود که مانیتورهای نسل آینده، دیگر بطور فیزیکی حجم نداشته و تصویر را در فضا تشکیل می دهند. حتی شما می توانید گوشه تصویر تشکیل شده در فضا را گرفته و آنرا به هر سمتی که می خواهید منتقل کنید. مثلاً این تصویر را در بالای سر خود برده و بعد خوابیده و به فیلم دلخواه خود نگاه کنید. این فناوری است که شرکت های بزرگ ژاپنی ادعا کرده اند که در حال ساخت اینگونه مانیتورها هستند.
پس همانطور که می بینید دنیای جدیدی در حال شکل گیری است که به هیچ عنوان در امتداد گذشته نیست. نباید تا این اندازه درگیر مسائل حال خود باشیم و تصور کنیم که آنها در حال شکل دهی به آینده هستند، بلکه آینده کاملاً غیر از گذشته است.
همه مباحت تحت الشعاع فناوری اطلاعات قرار گرفته است. مباحث تجارت و به تبع آن مباحث مدیریت سازمانها و حتی مدیریت شهرها و کشورها. مقاله دولت الکترونیک را که آقای دکتر احراری در همین شماره نوشته اند را مطالعه کنید. می بینید که دولت های آینده نیز درگیر این فناوری خواهند شد. نحوه اداره کشورها هم تغییر پیدا کرده و دموکراسی الکترونیکی در این زمینه مطرح می باشد. حتی شیوه کسب و کارمان هم توسط این فناوری تغییر پیدا کرده است. بسیاری از کسب و کارها از بین رفته و بجای آن کسب و کارهای جدیدی بوجود آمده است. خیلی از شرکتهای بزرگ در عرصه فناوری اطلاعات درحال خلق فعالیت ها و کسب و کارهای جدید می باشند. مدیران ما در عصری قرار گرفته اند که متأسفانه بسیاری از آنها آشنا به کارکردن در آن عصر نیستند. شاید هرآنچه را که یادگرفته اند تا کنون برایشان کاربرد داشته ولی متأسفانه برای ورود به عصر جدید آمادگی لازم را ندارند. دنیای سایبری که قیمت هر آنچه که در آن تولید می شود، بیشتر بخاطر فناوری بکار رفته در آن است تا قیمت مواد بکار رفته در آن. به همین تلفن های همراه نگاهی بیاندازید. قیمت مواد اولیه بکاررفته در این گوشی ها شاید کمتر از یک صدم و یا حتی یک هزارم قیمت فناوری بکار رفته درآن می باشد. فناوری که صدای شما را به صفر و یک تبدیل کرده و این اطلاعات را به دور دنیا انتقال می دهد. این فناوری باعث ایجاد ارزش افزوده ای شده است که در حال حاضر فرصت های بی نظیری را برای ما ایجاد کرده است.
شرکتهای دات کامی که بسرعت درحال رشد می باشند، شعارهای اقرارآمیزی هم سر می دهند. شعارهائی همچون «یا به اینترنت روی آورید و یا نابود شوید» این شعار ما را یاد شکسپیر و آن جمله معروفش می اندازد: To be or not to be. شاید اینگونه شعارها در حال حاضر اقرارآمیز باشد ولی در آینده ای نچندان دور قطعاً واقعیتی بی بدیل خواهد بود. به تبع این شرکت ها، تئوریسین های مدیریتی هم به مدیران سازمانی هشدار می دهند که اگر مدل های کسب و کاری خود را بر روی اینترنت بازآفرینی نکرده و فرآیندهای خود را با استفاده از مهندسی مجدد و با رویکرد فناوری اطلاعات مجدداً خلق نکنند، بزودی از میدان رقابت بیرون رانده خواهند شد. البته نه اینگونه نگاهی که مدیران ما تا کنون با رویکرد فناوری داشته اند. رویکردی که جز بزک کردن سازمان با یکسری دستگاههای پیچیده و مجهز، چیز دیگری در آن تغییر نکرده است. عملیات سازمانی نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه با ورود فناوری سیر صعودی هم پیدا کرده اند. این موضوع چیزی جز نگاه غیر تخصصی و سنتی گرا به فناوری نمی باشد. مدیران سازمانهای ما، قبل از انجام هرگونه مهندسی مجدد در کسب و کارهای سازمانی خود، ابتدا باید تعریف مجدد[۳] ، طراحی مجدد[۴] و ساختاردهی مجدد[۵] فرآیندهای سازمانی را انجام دهند. عملیات پیاده سازی سخت افزارها، آخرین چیزی است که باید به آن پرداخت. اما در سازمانهای ما اولین چیزی که مورد توجه قرار می گیرد، تهیه مدرنترین سخت افزارهای روز دنیا است بدون توجه به عملیاتی که باید انجام دهند.
فرآیندهای سنتی که مکانیزه کردن آنها جز بروز مشکلات بیشتر در آینده، چیز دیگری به ارمغان نخواهد آورد، می بایست جای خود را به فرآیندها و عملیات سازگار با فناوری های روز بدهند. مدیران باید به بازنویسی مجدد این فرآیندها روی آورند و نه اصلاح آنها. دقت کنیم که زمان در حال گذر است و هرچقدر که دیرتر این موضوع را متوجه شویم به میزان چندین برابر آن از نظر زمانی از دنیای آینده عقب خواهیم ماند. در اینجا «غفلت موجب پشیمانی نیست بلکه موجب نابودی است».
جايگاه فناوري اطلاعات در آموزش شيمي
جايگاه فناوري اطلاعات در آموزش شيمي
تهيه كننده :طيبه فرزاد &دبير شيمي دبيرستان حضرت مريم &منطقه بشرويه
چكيده: درعصر حاضرفناوري اطلاعات و ارتباطات(ICT) بر ابعاد گوناگون بشر تاثير گذاشته است،چنانچه تاثيرات اين علم بر دروس علوم پايه از جمله درس شيمي نيز مشهود و حائز اهميت است. در بسياري از كشورهاي دنيا گسترش فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش دروس مورد توجه قرار گرفته است،ولي در برخي كشورها به دلايل گوناگون توجه كمتري صورت گرفته است.در كشوري مثل ژاپن دانش آموزان برخي از مدارس درس هاي علوم خود را خارج از مدرسه مي گذرانند .با استفاده از سيستمهاي ديجيتالي وخدمات رايانه اي ديگر ،آنها از گياهان و حشرات عكس هاي ديجيتالي تهيه،واندازه و محل آنها را يادداشت مي كنند و سپس آنها را از طريق وب سايت مدرسه ارسال مي دارند .بطور كلي كشورهاي آسيايي به تدريج استفاده از فن آوري اطلاعات و ارتباطات را در سرزمينهاي خود بهبود بخشيده اند ولي وجود برخي عوامل از قبيل ناهماهنگي در تربيت معلمان و ميزان سرمايه گذاري در اين زمينه مشكلاتي براي تعدادي از اين كشورها بوجود آورده است
واژه هاي كليدي:يادگيري فعال ،تكنولوژي آموزشي ، فن آوري اطلاعات و ارتباطات(ICT ) ،سواد علمي ، سواد ديجيتالي، ،روش تدريس مبتني بر IT مهارتهاي پايه، مهارتهاي پيشرفته،ارزيابي آموخته ها
مقدمه: نوشتار زير مطالبي در مورد فناوري اطلاعات وارتباطات در آموزش وزمينه هاي لازم براي استفاده مؤثر ومفيد از اين ابزار كمك آموزشي است از آنجا كه پيشرفت علم در دنياي جديدبسيار سريع مي باشد براي استفاده از علوم جديد نيازمند ابزاري سريعتر از رسانه هاي قديمي تر از جمله كتب و روزنامه ها و مجلات نوشتاري در كتابخانه ها مورد نيازاست از طرفي آموزش علوم به موازات پيشرفت آن بايد صورت گرفته تا فراگيران را در عصر تكنولوژي ارضا كند .استفاده از فناوري اطلاعات بويژه در دروس متوسطه و درسهاي علوم پايه مثلاًدر درس شيمي بسيار واجب و ضروري به نظر مي رسد .هرچند كه در ده سال اخير تغييرات ايجاد شده در كتب شيمي متوسطه استفاده از اين فناوري را در تدريس شيمي را فرا راه معلمان شيمي گذاشته است با اين حال موانعي برسر راه استفاده مؤثر از آن وجود داشته است كه تا كنون اين روش از تدريس تجربه نشده و بنابر اين بازدهي آن حداقل در كشور ما مورد بررسي قرار نگرفته است. در اين مقوله ابتدا بحث را از شيوه هاي فعال يادگيري،تكنولوژي آموزشي و فنآوري اطلاعات در آموزش شروع كرده و سپس در مورد جايگاه آن در آموزش شيمي بگوييم.
بحث:اهميت يادگيري فعال:بر اساس تحقيقات روانشناسي ياد گيري، دانش آموزان در كلاس درس،نبايد صرفاً شنونده باشند، بلكه بايد درفعاليتهاي ديگري از قبيل خواندن ،نگارش ،مباحثه و يا حل مسائل واز همه مهمتردر فعاليتهاي فكري سطوح بالاترمانند:تجزيه،تحليل،آزمايش،ارزشيابي وحل مسائل درسي ومشكلات آموزشي شركت كنند.دراين صورت دانش آموز،يادگيري فعال و درك درستي ازدرس دارد.
روشهاي آموزشي براي تكنيك فعال:
1-روش بازخوردي:اين روش،از دومرحله تدريس كوتاه مدت تشكيل شده استكه در بين اين دو مرحله گروههاي كوچك دانش آموزي به بحث و تبادل نظر در موردموضوع مي پردازند.
2-روش هدايتي:در اين روش ابتدا معلم يك تدريس بيست تا سي دقيقه اي داردكه دانش آموزان بدون يادداشت براري به دقت گوش مي كنند، سپس به آنها پنج دقيقه فرصت داده مي شود تا يادداشت كنندو سپس ادامه كلاس را در گروههاي كوچك به بحث و تفسير يادداشت هاي خود بپردازند
3-روش بحث و گفتگوي منطقي و عقلاني:چنانچه هدف از تدريس، ياد گيري و حفظ اطلاعات ،ايجاد انگيزه براي يادگيري وجمع آوري اطلاعات به شيوه هاي جديد و پرورش مهارتهاي فكري دانش آموز باشد اين روش مناسبترين است.
4-روش تحقيق ونگارش:اين روش نيز از روشهايي است كه باعث رشد و پرورش نيروي فكري دانش آموز مي شود.دو شيوه ي آموزشي و عملي رايج كه هدف آنها درك الگوهاي ‹حل مسأله›است ،عبارتند از مطالعه پيگير الگوهاي آموزشي و هدايتي.ساير شيوه هاي فعال يادگيري،همانند يادگيري مشاركت ،مباحثه اي،ايفاي نقش و شبيه سازي در ايجاد زمينه هاي ياد گيري فعال بسيارومؤثر هستند.
موانع موجود:محكم بودن پايه هاي نظام آموزشي قديمي،نبودن انگيزه ي كافي درمدارس و معلمان،كافي نبودن زمان كلاس درس،مشكلات بكارگيري در كلاسهاي پرجمعيت،كمبود بودجه،نبود تجهيزات و منابع مورد نياز،عدم يادگيري محتوا درحد كافي،نبود مهارت لازم براي كنترل وهدايت كلاس
توصيه هاي لازم:ايجاد چنين اصلاحاتي در نظام آموزش و پرورش مستلزم همكاري ،مشاركت و هدايت كارشناسان برنامه ريزي و صاحب نظران است كه مبهم و نامأنوس نباشد .برنامه ريزان آموزشي مي توانند با تبيين وتعريف اهميت يادگيري فعال در مجلات آموزشي معلمان را در كاربرد روش يادگيري فعال تشويق كنند.واينكه مسئولان آموزش وپرورش بايد حامي معلمان براي ايجاد چنين تغييراتي باشند.
تكنولوژي آموزشي:تكنولوژي آموزشي به منزله سوادي كلي است كه تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات،بخش انتقال دانش آن را به عهده گرفته است . به كار گيري فناوري در فرايند ياد دهي– ياد گيري مي تواند در زمينه هايي مانند آموزش مهارتهاي پايه ، آموزش مهارتهاي پيشرفته و ارزيابي آموخته ها اثر بگذارد و ميزان كمي و كيفي ياد گيري را به اين شرح بهبود بخشد.
الف-در آموزش مهارتهاي پايه مي توان :براي طراحي و تدوين تمرينات ، از آموزش مبتني بر رايانه بهره گرفت . از فناوري در قالب نرم افزار چند رسانه اي ،براي انواع سبك هاي ياد گيري در آموزش موضوعات استفاده كرد .با استفاده از ديسكهاي تصويري ، مهارتهاي ساده را درفراگير تقويت كرد.با استفاده از فناوري تصويري صوتي،در قالب شكلهاي متنوع موضوعات آموزشي را قابل تجسم و تصور نمود و با بوجود آوردن جاذبه هاي زياد،به آنها صورت واقعي بخشيد.
ب-در آموزش مهارتهاي پيشرفته مي توان:از فناوري هاي ياد دهي – ياد گيريهاي تعاملي استفاده كرد . از جمله مي توان اين موارد را مد نظر قرار داد:شبيه سازي هايي كه در رايانه ها صورت مي گيرند،ديسكهاي تصويري مناسب،اينترنت. به فراگيران در آموختن اطلاعات پيچيده و طبقه بندي و سازماندهي آنها كمك كردو آموخت كه چگونه شباهت ها و افتراقها را تشخيص داده و استنباط كنند، و چگونه با تعاملات بيشتر با يكديگر يافته هاي خود را با استفاده از از مهارتهاي پيشرفته با ديگران در ميان بگذارند.به آنها كمك كرد تا مهارتهاي بهتري در زمينه سازماندهي امور و حل مسائل بدست آورند.
پ-با كاربرد تكنولوژي در ارزيابي ميزان پيشرفت تحصيلي فراگير مي توان : با استفاده از امكانات چند رسانه اي ، به طور كامل تر پيشرفت فرا گيران را سنجيد .شركت فعال خود فراگير را در ارزيابي ها ممكن ساخت.به فراگيران كمك كرد ،براي فهرست يابي كارها و عملكردهاي مشخص طي يك دوره ياد گيري با توجه به شرايط خاص آگاهي هاي لازم و مربوط را بدست آورند.
ت-از فناوري ها مي توان براي بر انگيختن فرا گير و ايجاد انگيزه در او استفاده كرد.
نتايج تحقيقات اخير نشان داده است مدرسه هايي كه از لحاظ فناوري غني شده اند نتايج آموزشي چشمگيرتري به بار مي آورند [ماير[i]،2001].بهبود عملكردهاي تحصيلي، بالاتر بودن سطح نمرات آزمون، بهبود نگرشهاي دانش آموزان و بالا رفتن سطح اشتياق فراگيران در شركت در امور ياد گيري و همچنين خود گردان شدن دانش آموزان،بالا رفتن قدرت حافظه و ياد آوري فراگيران از آموخته هاي خودو نتيجتاً سوق دهي درصد زيادي از فراگيران به سمت شغلهاي دلخواهشان.در موردتاثير تكنولوژي آموزشي در زمينه هاي گوناگون آموزشي مي توان به تحقيقي كه در سال 1994 در آمريكا در زمينه كاربرد نرم افزارهاي آموزشي انجام گرفت اشاره كرد.نتايج اين تحقيق نشان داد:
الف-تكنولوژي آموزشي اثرات مثبت وقابل ملاحظه اي بركاركرد وبازده دانش آموزان دركليه موضوعات درسي ودرهمه سطوح تحصيلي دركلاسهاي درس دانش آموزان داشته است.
ب-كاربرد تكنولوژي آموزشي در اميدواري فراگيران نسبت به آينده تحصيلي خود مؤثربوده است.
پ-تعداد دانش آموزان ،كارايي طراحي آموزشي،تأثير نقش و كاركردهاي آموزگار، نحوه ي گروه بندي فراگيران ، ميزان اثر بخشي آموخته هاو كيفيت درك فراگيران، به كاربرد عوامل فناورانه در سر كلاس درس بستگي داشته است.
ت-فناوري سبب توسعه ي رويكرد دانش آموز محوري مي شود و همكاري بيشتري را در امر ياد گيري ايجاب مي كند.همچنين باعث تعامل بيشتر بين معلم و دانش آموز مي شود.
ث-تغييرات ايجاد شده در طي يك دوره به يكباره احساس نمي شوند بلكه براي نتيجه دادن به استمرار در كاربرد تكنولوژي در فرايند آموزش يادگيري نيازمندند.
ج-تصويرهاي ويديويي تعاملي ،به ويژه در صحنه آموزش مهارتها و مفاهيم مشكل و پيچيده اي كه به صورت مجرد هستند حائز اهميتند و اثرات مثبتي بر اين نوع يادگيري دارند.
چ-استفاده از امكانات ارتباط از راه دور به صورت on-line براي كارهاي تيمي و گروهي درسرتاسركشورنشان داد،كاربرد تكنولوژي در مهارتهاي تحصيلي موجب افزايش كار گروهي است.
ح-فراگيران ،در شرايطي كه از شبكه هاي رايانه اي استفاده مي كنند ،همكاري همياري و مشاركت بيشتري در مورد يادگيري با يكديگر دارند.
فناوري اطلاعات و ارتباطات: فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات (ICT) شامل، راديو وتلويزيون و همچنين فناوري هاي ديجيتال جديدتر مانند كامپيوتر واينترنت، بعنوان ابزارهاي بالقوه نيرومند و فعال كننده اصلاح و تغييرات آموزشي معرفي مي شوند.مي توان گفت:‹ابزارها و وسايلي كه به هر طريق موجب توليد،انباشت،پردازش واشاعه اطلاعات شوند ،فناوري اطلاعاتي ارتباطي(ICT)ناميده مي شوند ›(فرح زاد، 1374).بنا به تعريفي ديگر،‹فناوري اطلاعات وسيله اي براي ذخيره سازي ،پردازش وارائه ي اطلاعات است كه به صورت الكترونيكي ومبتني برتعدادي رسانه است›(ياسيان رضوي،1383) ICT يك ابزار بالقوه نيرومند براي توسعه فرصتهاي آموزشي، چه رسمي و چه غيررسمي هر زمان، هرجا توانايي ICT در سبقت از زمان و مكان است. ICT، آموزش غير همزمان يا آموزش با مشخصه يك تاخير زماني بين ارايه آموزش و پذيرش آن توسط فراگيران را ممكن مي سازد.براي مثال، مواد درسي دوره اي online ممكن است در سراسر روز يا هفته در دسترس باشند.ICT الزام همه فراگيرن ومربيان نسبت به بودن در يك مكان فيزيكي را رفع مي كند. بعلاوه انواع معيني از ICT مانند تكنولوژي كنفرانس از راه دور اين امكان را مي دهد كه آموزش در يك زمان، بوسيله فراگيران متعدد و از نظر مكاني پراكنده، مورد استفاده قرار گيرد.دسترسي به منابع آموزش از راه دور . معلمان و شاگردان ديگر مجبور نيستند فقط به كتابهاي چاپ شده و ديگر وسايل رسانه اي فيزيكي موجود دركتابخانه ها (كه به مقدار محدود دردسترس هستند) براي نيازهاي آموزشي خود متكي باشند. با اينترنت و شبكه جهاني وب، وسايل آموزشي زيادي تقريبا“ در همه موضوعات و با تنوع رسانه ها مي تواند از هرجا و درهرمدت از روز و توسط تعداد نا محدودي از مردم قابل دسترس باشد.اين موضوع خصوصا“ در خيلي از مدارس كشورهاي درحال توسعه چشمگير است.براي استفاده درست ومناسب ازفناوري اطلاعات دركلاس معلمان بايد توانايي ها ومهارتهاي لازم رابه تدريج درخود ايجاد كنند واين خود نيازبه سواد ديجيتالي دارد.
سواد ديجيتالي:معلمان و دانش آموزان علاوه برسواد سنتي كه شامل خواندن ، نوشتن، گوش دادن و صحبت كردن است ،نيازمند مهارتهاي فناوري براي برقراري ارتباط ، بررسي ،دسترسي و استفاده از اطلاعات،پردازش،تفكر انتقادي درباره پيامها از طريق رسانه ها و درك ارزشيابي داده ها هستند.
آزمايشگاه آموزشي منطقه شمالي ايالات متحده آمريكا، آن چيزي كه مهارتهاي قرن 21 ناميده مي شود را چنين شناسايي كرده است: سواد قرن ديجيتال ( خود شامل سواد عملكردي، سواد بصري، سواد علمي، سواد تكنولوژيك، سواد اطلاعاتي، سواد فرهنگي و هشياري و آگاهي جهاني) تفكر اختراعي، تفكر در رسيدن به رتبه بالاتر، استدلال كامل، ارتباط موثر و بهره وري بالا
جدول 1 – مهارتهاي لازم در محيط كار
|
سواد قرن ديجيتال |
|
|
سواد عملكردي |
توان رمزگشايي معني وشرح عقايددريك سلسله ازوسايل ارتباطي(رسانه): كه شامل بكارگيري تصاوير،گرافيكه، ويدئو، نمودارها و نقشه ها يا سواد بصري |
|
سواد علمي |
درك جنبه هاي تئوريك و عملي علم و رياضيات |
|
سواد تكنولوژيك |
صلاحيت و رقابت در كاربرد فناوريهاي ارتباطات و اطلاعات |
|
سواد اطلاعاتي |
توان يافتن , ارزيابي و بكاربردن اطلاعات از طريق ICT |
|
سواد فرهنگي |
فهم ارزش گوناگوني فرهنگها |
|
آگاهي جهاني |
فهم اينكه چگونه ملتها، بنگاهها و جوامع در سرتاسر جهان با هم در ارتباطند |
|
تفكر اختراعي |
|
|
قابليت اقتباس |
توان اقتباس و مديريت دريك جهان پيچيده و وابسته بهم |
|
فراست |
ميل به دانستن |
|
خلاقيت |
توان بكارگيري تصورات براي خلق اشيا |
|
ريسك پذيري |
توان ريسك كردن و درنظر گرفتن احتمالات |
|
تفكردرجه بالاتر(حل خلاقانه مسايل وتفكر منطقي كه براثر قضاوت صحيح حاصل مي شود) |
|
|
ارتباط موثر |
|
|
تيم بندي |
توان كار در يك تيم |
|
تشريك مساعي وارتباط فردي واجتماعي با تاثير متقابل |
توان تاثير متقابل و كار موثر با ديگران |
|
مسئوليت پذير بودن |
جوابگو بودن در مقابل روشي كه در كاربرد و فراگيري كاربرد ICT براي مصلحت عام بكار مي برند |
|
ارتباط متقابل |
رقابت و صلاحيت در انتقال، بيان، دستيابي و فهم اطلاعات |
|
بهره وري بالا |
|
|
توان اولويت بندي |
برنامه ريزي و مديريت برنامه ها و پروژه ها براي كسب نتايج دلخواه جهت كاربرد آنچه دركلاسهاي درس ياد ميگيرند تا بتوانند در جهان واقعي، براي خلق و ايجاد فراورده ها ي مرتبط و با كيفيت، به اجرا درآورند . |
استفاده مؤثر از فناوري: نتايج مطالعات اپل[ii] درباره كلاسهايي براي فردا،پنج مرحله تدريجي از ادغام فناوري عبارتند از:
الف-ورود[iii]:معلمان بنياد هاي اساسي فناوريهاي جديدشامل نرم افزارهاوسخت افزارهارامي آموزند.
ب-پذيرش[iv]:معلمان ،استفاده از فناوري براي حمايت از تدريس را آغاز مي كنند.
ج-انطباق[v]: استفاده ازفناوري رادرفعاليتهاي كلاسي به كارگرفته وبربهره وري تدريس كمك ميكنند.
د-تخصيص[vi]:معلمان توسعه ي رويكردهاي جديد در تدريس و يادگيري را شروع مي كنند. سطوح و مهارتهايشان به آنها اجازه مي دهد از مزاياي فناوري براي خلق فعاليتهاي جديد بهره بگيرند.
ه-نوآوري[vii]:معلمان مي كوشند آموزش را با فناوري انطباق دهند و آن را در تدريس منعكس كنند.معلمان ماهر در كاربرد فناوري اطلاعات، بهتر مي توانند دانش آموزان را در يادگيري هدايت كنند.
پژوهش در شيمي:تقريباً 50 سال پيش ،با انجام اصلاحات آموزشي در شيمي ،پژوهش ها در زمينه آموزش شيمي ،گسترش چشم گيري يافت ، اما در عمل كار بست يافته هاي پژوهشي در فعاليتهاي آموزشي مشكل ساز بود.پژوهش در آموزش شيمي ،شاخه جواني از درخت دانش بشري است كه حتي ازپژوهش در گستره هاي مختلف شيمي پيشرفته ،جوانتر به نظر مي رسد .در آغاز پژوهش هاي انجام شده بيشتر بر برون دادهاي آموزشي دانش آموزان متمركز بود و تعامل ميان ياددهي –ياد گيري را در بر نداشت.در پژوهشهاي مربوط به آموزش شيمي داده هاي مناسبي جمع آوري شد كه مي توانست به معلمان و كارشناسان كمك كند.اما معلمان شيمي به درستي موفق به استفاده از اين يافته هاي پژوهشي نشدند.رابطه ي ميان پژوهشهاي آموزش شيمي و فعاليتهاي ياددهي شيمي در سطح مدارس متوسطه و همچنين دانشگاهها داراي مشكلاتي است بنابراين در عمل ميان يافته هاي پژوهشي و عملكردهاي آموزشي شكاف ديده ميشود.كه در اينجا بعلت محدود بودن مطالب مقاله به ناچار به بررسي دلايل اصلي شكافها و روشهاي پر كردن آن نمي پردازيم.نتيجتاً يكي از روشهاي افزايش ارتباط ميان پژوهشگران و معلمان استفاده از شبكه جهاني (اينترنت) است.بيشتر مجله هاي آموزشي به صورت on-line در شبكه جهاني منتشر مي شوند . اما تقريباً در همه آنها براي دسترسي به مقاله ها بايد مبلغي پرداخته شود . اين يكي از عوامل استفاده معلمان از مقاله هاي پژوهشي است زيرا بيشتر معلمان در مدارسي با بودجه ناكافي تدريس مي كنندو اشتراك مجلا ت آموزشي تقريباً ناممكن است.در برنامه ي درسي جديد شيمي دوره متوسطه توجه به مهارتها و نگرشها و تلاش براي تقويت آن اهميت چشم گيري يافته است كاهش محتوي صورت گرفته وتغييرات اساسي در نحوه ارائه مطالب خود حاكي از اين است كه در آموزش شيمي نيازمند يك تحول اساسي هستيم كه پايه هاي آن از 10 سال پيش با شروع اين تغييرات ريخته شده است..از آنجا كه در برنامه جديد شيمي دوره متوسطه ،كتاب درسي،كتابي خود آموز نيست و تنهادر كلاس و با حضور معلم و ديگر دانش آموزان ، اهداف آن تحقق مي يابد ، شرط وقوع چنين پديده اي منوط به استفاده از رويكرد فعال و يادگيري فعاليت-محور است كه ساختار و محتواي كتابهاي شيمي متوسطه در پي تحقق آن هستند.
IT ونقش آن در فرايند ياد دهي - يادگيري: ابزاري كه معلمان مي توانند به كمك آن ياد گيرندگاني را تربيت كنند كه قادرند داده هاي بسيار گسترده را مورد استفاده قرار دهند ،اين داده ها را به اطلاعات تبديل كنند ،آنها را تجزيه و تحليل كنند و بر اساس نتايج حاصله دست به عمل بزنند.به كار گيري كامپيوتر تنها قسمتي از اين فرايند است.يعني اگر يادگيرنده قدرت جمع آوري و طبقه بندي اطلاعات ،قدرت تجزيه و تحليل ، نتيجه گيري و بسط و توسعه ي اطلاعات ودر نهايت قدرت توليد دانش را نداشته باشد به طور عملي نمي توان گفت كه بر اساس IT كار مي كند.اما خود اين مهارتها بسيار پيچيده اند و قدرت انتقال آنها به يادگيرنده ساده نيست.يعني بايد فرايند و فضاي ياددهي-يادگيري به گونه اي ترتيب داده مي شود كه بر اساس آن ، چنين ظرفيتهايي در يادگيرنده به وجود آيد.ياد گيرنده نيز بايد بتواند اطلاعات جديدش را به دانسته هاي قبلي خود پيوند بزند.به اين ترتيب بايد يادگيرنده مجموع اي از مهارتهاي شناختي و فرا شناختي را كسب كند. نقش معلم در اينجا فراهم ساختن زمينه لازم براي يادگيري و دست يافتن فراگير به مهارتهاي لازم است.در اينجا دانش آموز نه تنها بايد قدرت حل مسأله را داشته باشد بلكه بايد توانايي طراحي مسأله اي را هم داشته باشد تا خود و جمع فرا گيران جواب آنرا بيابند.در اين شكل از آموزش معلم بايد به دانش روز مجهز باشد،قدرت استفاده از اطلاعات را داشته باشد بتواند مديريت زماني را داشته و فراگيران را هدايت كند.هنگامي كه IT به فرايند ياد دهي يادگيري وارد ميشود،همه عنصرهاي يادگيري اعم از معلم،نقش دانش آموز ،محتواي آموزش،روشهاي تدريس،استراتژي يادگيري و ...را تغيير ميدهدو فاصله موجود در بين مدرسه و جامعه را كاهش مي دهد و به فراگير اجازه مي دهد در عرصه هاي شغلي نيازهاي جامعه اش را بررسي كند.در فرايند ياددهي–يادگيري بر اساسIT نقشي براي معلم تعريف مي شود كه قبلاًآموزش آن را نديده است.بنابراين براي رفع اين مشكل معلمان بايد گام به گام جلو آمده ، و بايد نظام آموزشي با برقراري كلاسهاي تو جيهي هر چه بيشتر در اين زمينه آنها را ياري كند .يكي ازگامهايي كه در اين زمينه برداشته شد برگزاري جشنواره روش تدريس مبتني بر IT براي دو رشته جغرافيا و شيمي بود كه در سال 1384 در مدارس كشورمان برگزار شد.اين جشنواره براي شركت كنندگان و دست اندركاران برگزاري آن يك تجربه بود زيرا تا به حال هيچ يك از دست اندركاران آموزشي به طور عملي با نقش IT در فرايند ياد دهي-يادگيري روبرو نشده بودند.مشكل جامعه ما اين است كه بر خلاف ساير كشورها ما بايد روي دو مسئله اساسي كار كنيم يعني قبل از وارد كردن ITبه فضاي آموزشي ،بايد آموزش به شيوه ي فعال را نهادينه كنيم.
نتيجه گيري: با رواج ICT دركلاس نقش معلم در فرايند يادگيري مهمتر مي شود. آنچه مي تواند و بايد تغيير يابد، نوع نقشي است كه معلم ايفا مي كند. نقش دانش آموزان نيز متقابلاً توسعه مي يابد و از آنجا كه ICT مي تواند درهاي كلاس را به جهان خارج باز كند، جامعه هم مي تواند يك نقش جديد دركلاس داشته باشد. از آنجا كه آموزش از مدل معلم محور به مدل دانش آموز محور انتقال مي يابد، معلمان اقتدار منحصر به فردشان كمتر شده و بيشتر بعنوان تسهيل كننده، ناظر و مربي ( از فرمانرواي مطلق به راهنماي راه) شناخته مي شوند. وظيفه ابتدايي معلم آموختن به دانش اموز است كه چگونه سوال بپرسد و مسئله مطرح كند، فرضيه بسازد، اطلاعات برساند و سپس درصورت ضرورت اطلاعات يافته در رابطه با مسايل مطرح شده را ارزيابي كند. و از آنجا كه آموزش ارتقا يافته ICT يك تجربه جديد، حتي براي معلمان است، معلمان هم از فرايند آموزش ياد مي گيرند و چيزهاي تازه اي درميان دانش اموزان كشف مي كنند.در كشورما فناوري اطلاعات در درس شيمي مثل ساير رشته ها مثل بقيه كشورهاي توسعه نيافته بدلايلي پيشرفتي نداشته است كه اميد است با برنامه ها وتغييرات ايجاد شده در نظام آموزش و پرورش و درمحتوي و ساختار كتب شيمي دوره متوسطه به اين مهم سريعتر دست يابيم.
پنج قاعده مهم در بازاریابی فروش اینترنتی
| پنج قاعده مهم در بازاریابی فروش اینترنتی |
|
|
در تهیه یك آگهی برای فروش اینترنتی باید پنج قاعده كلی زیر را رعایت كرد:
۱) یك آگهی فروش خوب باید خوانندگان را جذب كند.
۲) این آگهی باید برای كاربران خسته كننده نبوده، در كوتاهترین شكل ممكن هدف خود را بیان كند.
۳) پیام مورد نظر شما باید به روشنی و واضح در این آگهی مطرح شود و برای مخاطب گنگ نباشد.
۴) محتوای آگهی باید دارای اعتبار لازم باشد.
۵) این آگهی باید مزایای خرید اینترنتی را برای خواننده به طور كامل شرح دهد.
بیایید هر یك از موارد یاد شده را دقیقتر بررسی كنیم:
جذب
خوانندگان با مشاهده تیتر آگهی اولین اولویت در نگارش یك آگهی فروش در
اینترنت است. شما در ارایه آگهی برای بازایابی اینترنتی باید خوانندگان را
ملزم كنید كه آگهیهای فروش مربوط به شركت شما را بخوانند. بنابراین شما
باید نهایت دقت را در ارایه تیترهای آگهیهای خود به كار گیرد كه
خوانندگان را تشویق به خواندن آگهیهای فروش شما بكند.
بنابراین
نحوه انتخاب دو یا سه كلمه اول تیتر آگهی بسیار مهم است. از این رو شما
باید از كلماتی در ابتدای تیتر فروش خود استفاده كنید كه به سرعت توجه
خریدار و خواننده را به سوی خود جلب كند. از جمله عبارتها و كلماتی كه
میتوان در تیترهای اگهیهای فروش استفاده كرد شامل:

▪ رایگان، شگفتانگیز، جذاب، آسان، اسرارآمیز، برای همه، تضمینی، یكهتاز، اعجاب انگیز، پولساز، غیر قابل مقایسه، پرسرعت و مانند آن.
▪ به هر حال به خاطر داشته باشید كه تیتر انتخابی شما باید به گونهای باشد كه مراجعان را با یك نگاه به سمت خود جذب كند. شما با اینكار آنها را به خواندن متن آگهی رهنمون میشوید. بنابراین در انتخاب تیتر آگهی نهایت دقت را به كار گیرید و آن را بارها و بارها بیازمایید.
▪ بعد از تشویق خریداران به خواندن متن آگهی شما باید با ارایهی سریع منظور خود و بیان اهداف تیتر آگهی، در كمترین زمان، خوانندگان را به خواندن ادامه متن آگهی مشتاق كنید. سعی كنید متن آگهی را با سادهترین حالت ممكن بیان و هر لحظه ارتباط خود را با خوانندگان حفظ كنید.
همیشه برای وقت مشتریان خود ارزش و احترام قائل شوید.
▪ متن شما در آگهی باید بسیار واضح و روان باشد و به سادگی منظور خود را به خواننده انتقال دهد. از بیان كلمات ثقیل و پیچیده خودداری كنید. این كار تنها خواننده را گیج میكند و خواننده گیج هرگز حاضر به خرید از شما نخواهد بود.
▪ متن شما در آگهی باید آن قدر روان و ساده باشد كه حتا یك كودك نیز بتواند به آسانی آن را بفهمد. از بیان كلمات بزرگ و عباراتی كه گنگ و پیچده است خودداری كنید.
▪ سعی كنید از كوتاهترین جملات و پاراگرافها در متن آگهی استفاده كنید تا آگهی شما برای خواننده خسته كننده نباشد.
▪ اگر متن آگهی شما طولانی باشد مطمئن باشید كه خوانده نخواهد شد.
▪ ساده بودن متن آگهی بسیار اهمیت دارد. مطمئن باشید كه یك متن طولانی، گیج كننده و نامفهوم كمكی به عملی شدن خواستهی شما نخواهد كرد. حتا ممكن است یك خوانندهی هوشمند را از خواندن آگهیهای بعدی شما هم منصرف كند.
▪ موفقترین آگهیها، سادهترین و روانترین آنهاست. چرا كه تنها در ایالات متحده آمریكا حدود یك هفتم مردم (نزدیك ۴۰ میلیون نفر) در خواندن یك آگهی استخدام و یا متن یك صورتحساب با مشكل روبهرو هستند.
▪ البته این آمار مربوط به كشور آمریكا است. اما جالب است بدانید كه آمار بسیاری از كشورها از این هم بدتر است.
▪ متاسفانه اكثر افرادی كه از اینترنت و خدمات خرید اینترنتی استفاده میكنند از مهارتهای خواندن و صحبت كردن زیادی برخوردار نیستند. بنابراین متن شما باید بسیار ساده و در سطح سواد عموم خوانندگان باشد.
▪ سعی كنید محصولی كه از طریق اینترنت به فروش میرسانید دارای گارانتی و اعتبار مناسب باشد.
متاسفانه بسیاری از كسب و كارها تصور میكنند كه درصد بالای مشتریان آنها را همچنان در صدر فروشندگان قرار میدهد بنابراین از ارایه گارانتیهای معتبر خودداری میكنند. در صورتی كه این تفكر یك تفكر كاملا اشتباهی است.
حتا
اگر محصول و یا خدماتی كه شما ارایه میدهید بهترین باشد تا زمانی كه
گارانتی مناسبی برای خدمات و محصولات خود ارایه ندهید استقبال زیادی از آن
به عمل نخواهد آمد.
در این حالت تعداد مشتریان شما در طول چندین سال
ثابت خواهد ماند و یا تغییر چندانی نخواهد كرد. بنابراین اگر گارانتی
محصول شما یك ماهه است سعی كنید آن را به دو ماه، سه ماه و یا حتا ۶ ماه
افزایش دهید.
این امر به خوانندگان آگهی شما اطمینان خاطر بیشتری خواهد بخشید و در نتیجه فروش شما را بیشتر خواهد كرد.
در
نهایت شما باید در آگهی خود نتایج و مزایای محصول و خدمات خود را به طور
كامل به خوانندگان شرح دهید. بیان این مزایا اصلیترین قسمت آگهی در فروش
اینترنتی است.
آگهیهایی كه از طریق روزنامه، مجله و تلویزیون ارائه
میشوند شاید برای دفعه اول زیاد جذاب و قابل درك نباشند. ولی این آگهیها
بارها و بارها از طریق این رسانهها تكرار میشوند و تكرار آنها برای
فروشندگان فروش بیشتر و سودآوری در پی خواهد داشت. ولی یك آگهی اینترنتی
برای فروش آنلاین باید به حدی جذاب باشد كه با یك بار خواندن خریداران را
جذب كند.
بنابراین شما برای انتخاب متن یك آگهی تبلیغاتی خوب نیاز به
یاری دیگران ندارید. شما با رعایت این پنج قانون پایه میتوانید خودتان
آگهیهای تبلیغاتی برای فروش آنلاین خود طراحی كنید و مطمئنا به نتایج
دلخواه خواهید رسید.
مشكلات اصلی بازاریابی اینترنتی
مشكل اول: مشكلات مربوط به یك سرمایهگذاری موفق
اولین مشكل در راهاندازی یك فعالیت اقتصادی آنلاین سودمند شناخت صحیح نوع فعالیت است. از میان میلیونها فعالیت آنلاین اینترنتی كدام فعالیت است كه ما میتوانیم به با ضریب اطمینان بالا سرمایهگذاری كنیم و وقت و تلاش خود را صرف آن كنیم؟ كدام فعالیت آنلاین اینترنتی است كه میتواند ما را موفق سازد؟ كدام فعالیت، قانونی و كدام یك غیرقانونی است؟ كدام یك كلاهبرداری و كدام یك فعالیتی سالم است؟ تحقیق و پژوهش در مورد این موضوعات ممكن است مقداری از زمان و یا پول شما را بگیرد اما در نهایت بررسی و پرداخت هزینه در این مورد به نفع شما خواهد بود. انجام این فعالیت به ظاهر پرهزینه میتواند فرصتها و فعالیتهای بسیار جدید و مهمی را مقابل شما قرار دهد.
مشكلات اصلی بازاریابی اینترنتیبرای این كار، میتوان فعالیتهای مورد قبول مردم را بررسی كرد. با مراجعه به محكمهها و نهادهای قانونی، قانونی بودن یك فعالیت اقتصادی را بررسی كنید. فرصتهای مختلف را مشخص و كتابهای مربوط به آنها را مطالعه كنید. با انجام این كارها تا حد زیادی میتوان اطمینان حاصل كرد كه این مشكل، اخلالی در كار ما پیش نخواهد آورد و ما را به زمین نخواهد كوبید. مشكل دوم: مشكلات مربوط به هزینه و سرمایهگذاری
دومین مشكل اصلی زمانی كه ما یك فعالیت اقتصادی آنلاین را شروع میكنیم مشكلات مربوط به هزینه و سرمایهگذاری برای آن كار است. اگر ما دقت كافی را در این مورد نداشته باشیم این مشكل میتواند با در بر داشتن مخارج سنگین مانع مهمی در پیشرفت كار و گسترش آن باشد.
اولین موردی كه ما باید به آن توجه داشته باشیم این است كه سرمایه ما نه تنها برای شروع كار باید كافی باشد بلكه باید پتانسیل لازم سرمایهگذاری را برای ادامه و گسترش كار در اختیار داشته باشیم.
بعد از آن ما باید یك برنامه جامع تجاری و همچنین بودجه كافی برای ادامه كار داشته باشیم. با این روش میتوان به راهاندازی یك كسب و كار طولانی مدت و پرسود امیدوار بود. گذشته از این باید در نظر داشته باشیم كه یك فعالیت اقتصادی آنلاین، فعالیتی نیست كه سریع و بلافاصله به نتیجه و سوددهی برسد و به مدت زمان نسبتا زیادی برای رسیدن به سوددهی نیاز دارد.
برای دستیابی به موفقیت در یك كسب و كار تحت وب باید مدت زمان زیادی هزینه كنیم تا بتوانیم به نتیجه مطلوب دست یابیم. قبل از شروع به كار، مخارجی را كه ممكن است در راهاندازی و گسترش یك فعالیت نیاز باشد، مشخص كنید.
شما باید چه میزان هزینه برای عضوگیری و استخدام انجام دهید؟ چقدر پول باید صرف مخارج مربوط به تكنیكهای مختلف آگهی و بازاریابی برای فعالیت خود كنید؟ از چه روشهایی برای فروش و بازاریابی برای فعالیت خود استفاده و چهقدر برای این كار هزینه خواهید كرد؟ یك صفحه در Excel تهیه و مخارج مربوط به كسب و كار خود را در آن مشخص كنید. با انجام این كارها مشكل مربوط به پول و هزینه در میانهی راه شما را از فعالیت باز نخواهد داشت.
مشكل سوم: مشكلات مربوط به زمان
راهاندازی یك كسب و كار اینترنتی كار آسان و سادهای نیست. این كار نیاز به كوشش فراوان، صرف انرژی زیاد و تلاش مستمر دارد تا بتوانید به نتیجه دلخواه خود دست یابید. هر چند شما زمان مورد نیاز برای دستیابی به نتیجه را مشخص نمایید ولی در زندگی انسان حادثههای غیر منتظرهای اتفاق میافتد كه پیشرفت فعالیت شما را با مشكل مواجه میسازد و از حركت به سمت جلو باز میدارد. شما باید برای این حوادث پیشبینی نشده را در مدیریت زمان خود برای این كار مد نظر قرار دهید.
شما باید مشخص كنید كه هر روزه چه كارهایی باید انجام دهید تا كسب و كار شما در مسیر هموار حركت نماید. حتا اگر كسب و كار شما یك فعالیت اقتصادی بسیار كوچك باشد شما باید مدیریت زمان را برای آن در نظر بگیرید. تهیه یك برنامه روزانه برای انجام كارهای مربوط به كسب و كار میتواند در این مورد به شما كمك زیادی بكند. لیستی از كارهایی كه باید انجام دهید برای خود تهیه كنید و اهدافی را كه برای دستیابی به آنها تلاش میكنید، مشخص نمایید.
این طرز تفكر كه همه كارها را یك جا انجام دهید اصلا ایده درستی نیست. انجام این كار شما را فرسوده و خسته خواهد ساخت و توان شما را خواهد گرفت.
همانند مدیریت مالی و هزینه، زمان خود را نیز مدیریت كنید تا بتوانید زمان لازم را برای سایر مسایل زندگی خود اختصاص دهید. شما باید زمان لازم برای كار روزانه، خانواده، دوستان، فعالیتهای ورزشی، تفریحات، استراحت و آرامش و ... را در این مدیریت زمانی در نظر بگیرید.
اگر فعالیت اقتصادی شما به صورت پاره وقت است به هیچ وجه برای تبدیل آن به یك فعالیت تمام وقت تلاش نكنید. شما اگر میخواهید سالم بمانید باید زمان خود را به خوبی مدیریت كنید. با انجام این اقدامات مشكلات مربوط به زمان را نیز در كسب و كار خود حل كردهاید.
مشكل چهارم: مشكلات مربوط به آگهیهای تبلیغاتی
بازاریابی اینترنتی نیاز به انجام حجم وسیعی از آگهیهای تبلیغاتی دارد. اگر شما بخواهید كه مشتریان كسب و كار شما را به راحتی در اینترنت پیدا كنند و محصول یا خدمات شما را خریداری كنند باید به روشهای مختلفی نسبت به ارایه آگهیهای تبلیغاتی اقدام كنید.
مشكلات اصلی بازاریابی اینترنتیلازم است كه متدهای مختلفی از روشهای دادن آگهی را فهرست كنیم و بعد از آن مشخص كنیم كه كدام یك برای كسب و كار ما بهترین است.
این كار چندان آسان نیست و میتواند بسیار هزینهبر باشد. خوب است بدانید كه راههای بسیار ارزان و یا حتا رایگانی برای تبلیغ محصول و یا خدمات وجود دارد و این راهها را پیدا كنید، در این صورت میتوانید به بقای كسب و كار خود امیدوار باشید.
نوشتن مقاله، ارسال خدمات خود به وبلاگها، لینكدادن صفحه وب و ... فعالیتهای مربوط به تبلیغ محصول است كه حتا یك سنت هم برای شما هزینه نخواهد داشت. اما این به تنهایی كافی نیست و ما باید از روشهای تبلیغاتی گوناگون كه نیاز به سرمایهگذاری نیز دارند استفاده كنیم به ویژه اگر ما سرمایه لازم برای هزینه در این مورد را داشته باشیم. شما میتوانید با چاپ مقالههای خود در مجلات و روزنامهها، همچنین در مجلههای الكترونیكی بازاریابی مناسبی برای خدمات خود انجام دهید.
میتوانید روشهای مختلفی را امتحان كنید تا سرانجام روشی را كه نتیجه بخش است، پیدا كنید. با زیاد كردن روشهای مورد استفاده شما به نتایج دلخواه در این زمینه خواهید رسید و بر این مشكل نیز به آسانی غلبه پیدا خواهید كرد. مشكل پنجم: مشكلات مربوط به مراجعه مردم و مشتریان به وبسایت شما
یكی از مهمترین چیزهایی كه سبب میشود كسب و كار اینترنتی شما پا برجا باشد مساله مراجعه مشتریان به وبسایت شماست. اگر قصد دارید كه كسب و كار اینترنتی شما سودآوری داشته باشد باید اقدامات لازم برای مراجعه تعداد زیادی از خریداریان اینترنتی به وبسایت خود را فراهم آورید.
مراجعه نكردن مشتریان به كسب و كار شما در اینترنت میتواند پیآمدهای سنگین و نگرانكنندهای برای شما به بار داشته باشد؛ بنابراین باید نهایت تلاش خود را برای بازدید مشتریان از وبسایتتان به منظور خرید محصول یا خدمات خود به كار گیرید. اگر وبسایت و خدمات شما ویژه و خاص نباشد مطمئنا در بازار رقابت تجارت اینترنتی ناكام خواهید بود.
یكی از بهترین كارهایی كه شما به این منظور میتوانید انجام دهید این است كه مقالههایی در مورد خدمات خود نوشته و همچنین لینكهای وبسایت خود را در صنفهای مربوط به كسب و كار خود ارایه دهید.
شما باید بازاریابی و ارایه مقالات خود را در سایتها و خدماتی ارایه دهید كه هزاران هزار بازدید كننده آنلاین دارد و این آگهیها را به صورت گسترده در شبكه اینترنت پخش كنید.
حتا میتوانید لینك خود را به انجمنها و سایتهای مختلف بحث و مناظرهی اینترنتی ارسال كنید. همچنین در وبلاگ سایر اشخاص میتوانید مطالبی مربوط به خدمات و محصول خود بنویسید.
لینك شما باید توسط موتورهای جستوجوی اینترنتی قابل دسترسی باشد تا افرادی كه خدمات شما را جستوجو میكنند، بتوانند به راحتا به وبسایت شما دسترسی داشته باشند. همچنین میتوان یك برای تشویق كاربران به مراجعه به سایت، خبرنامهای در وبسایت راهاندازی كرد. یا با همكاری سایر سایتها، لینكهای سایت خود را در آنها قرار دهید. در نهایت شما باید همیشه به دنبال راههای جدید برای افزایش مراجعه مشتریان به وبسایت خود باشید این امر درصد موفقیت فعالیت اقتصای شما را دو برابر خواهد كرد.
مشكل ششم: تقویت ارتباط با مشتریان
زمانی كه شما در یك شبكه بازاریابی بزرگ فعالیت میكنید، شاید اصلیترین مشكل شما فراهم آوردن یك فضای ارتباطی مناسب باشد.
شما باید چشمانداز و دورنمای فعالیت خود را مشخص كرده و امكان انتقال آن را به مشتریان خود فراهم آورید. باید تلفنهای تماس خود را در اختیار مشتریان قرار دهید و تماسهای مكرر مشتریان خود استقبال كنید و زمان كافی برای ارتباط با كاربران خود در نظر بگیرید. در صورت نیاز میتوانید از یك دستیار در این مورد كمك بگیرید.
مشتریان شما باید بدانند كه شما ارزش زیادی برای آنها قایل هستید. میتوان با پخش كارت بازرگانی، جزوه و حتا تهیه یك CD در مورد خدمات و محصول خود چشمانداز و دورنمای خدمات خود را به مشتریان ارایه داد.
میتوان با كسانی كه پیشتر در زمینه كاری شما فعالیت كردهاند و یا اطلاعاتی در این زمینه دارند برای توسعه و تبلیغ خدمات همكاری كرد.
اگر شما خدمات پشتیبانی مناسب برای محصول خود ارایه دهید و نتایج استفاده از آن را به صورت مناسب در اختیار كاربران قرار دهید، مشكلات مربوط به تقویت ارتباط با مشتریان را به سادگی حل خواهید كرد.
مشكلات هفتم: مشكلات مربوط به فروش
آخرین مشكل در مورد راهاندازی یك كسب و كار آنلاین موفق مساله فروش است. بعضی مواقع ما همه كارها را درست انجام میدهیم ولی به آن میزان فروشی كه مد نظرمان است، دست نمییابیم.
چگونه میتوان فعالیتهای مربوط به تبلیغات و ارایه آگهیهای تبلیغاتی و همچنین افزایش تعداد مراجعه مشتریان را به یك فروش مناسب سوق داد؟ چگونه میتوانیم مشتریان خود را حفظ كنیم كه در آینده برای خرید مجدد به وبسایت ما مراجعه كنند؟ و یا وبسایت و محصول ما را در برای دوستان و آشنایان خود تعریف و تبلیغ كنند؟
در بعضی از موارد این یك امر پیشبینی نشده است. اما كاری كه شما یقینا باید انجام دهید این است كه ارتباط تنگانگ خود را با مشتری حفظ كنید. این امر به جهش اقتصادی كسب و كار شما كمك شایانی میكند.
فهرستی از مشتریان خود تهیه كنید و در خبرنامه وبسایت خود قرار دهید. برای آنها پیامهای شخصی بفرستید و در مورد رضایت از محصول سوال و از پیشنهادهای آنها استقبال كنید.
سعی نكنید فقط محصولی را كه پشت تلفن از آن تعریف كردهاید، به آنها بفروشید. به مشتریان خود نشان دهید كه خواستهها و نیازهای آنها در مورد محصول دلخواهشان برای شما اهمیت دارد و سعی كنید تا آنجایی كه میتوانید آنها را از خود راضی نگه دارید.
به آنها نشان دهید كه چگونه محصول یا خدمات شما میتواند پاسخگوی نیازشان باشد و خواستههای آنها را ارضا كند. مشتریان شما باید بفهمند كه شما حاضرید در هر حال به آنها كمك كنید و در كنارشان باشید. روابط خود را با آنها صمیمانهتر كنید.
تا آن جایی كه امكان دارد در كسب و كار خود از نظرات و وجود آنها استفاده كنید. با برقراری یك ارتباط خوب با مشتریان میتوانید به مشكلات مربوط به فروش نیز فایق آیید.
جزئيات ويندوز 8 فاش شد
به گزارش ايسنا، رابرت مورگان كه يكي از اعضاي ارشد گروه پژوهش مايكروسافت در هفت سال گذشته بوده است جزئيات ويندوز 8 را برروي پروفايلاش در Linkedin كه سايت شبكه اجتماعي براي متخصصان حرفهيي است، ارسال كرد.
طبق جزئيات اعلام شده توسط مورگان، وي در حال كار برروي پروژه پژوهش و توسعه شامل معماري 128 بيتي سازگار با هسته ويندوز 8 و طرح پروژه ويندوز 9 است.
در صورتي كه اين جزئيات درست باشند سيستم عامل جديد پيشرفت بزرگي براي مايكروسافت خواهد بود كه در حال حاضر نسخههاي 32 بيتي و 64 بيتي از ويندوز 7 را ساخته است.
ساخت معماري 128 بيتي به معني استفاده مايكروسافت از دستگاههايي است كه از پردازندههاي سريعتر و سختافزار جديد استفاده ميكنند.
استيو بالمر، مدير اجرايي مايكروسافت تاييد كرده است كه اين شركت در حال كار برروي يك سيستم عامل كلاينت است كه بعد از ويندوز 7 عرضه ميشود اما جزئيات آن را منتشر نكرده است؛ به گفته وي، انتظار ميرود زودترين تاريخ معرفي سيستم عامل جديد سال 2012 باشد.
___________
یک عضو مایکروسافت اعلام کرد، غول نرم افزاری دنیا قصد دارد سیستم عامل ویندوز ۸ را با پردازشگرهای ۱۲۸ بیت سازگار کند. ویندوز ۸ جایگزین آینده ویندوز ۷ است. ویندوز ۷ قرار است از ۲۲ اکتبر وارد بازار شود.
ویندوز ویستا و ویندوز ۷ از پردازشگرهای ۶۴ بیت حمایت می کنند. این در حالی است که رابرت مورگان مدیر ارشد بخش تحقیقات و توسعه مایکروسافت خبر داد که نسل آینده ویندوزها از پردازشگرهای ۱۲۸ بیتی پشتیبانی می کنند.
از مدتی قبل زمزمه هایی در خصوص اینکه مایکروسافت در حال کار بر روی سیستم عامل آینده خود با عنوان ویندوز ۸ است به گوش می رسید.

به گزارش خبرگزاری مهر، پیش بینی می شود که ویندوز ۸ از سال ۲۰۱۲ وارد بازار شود. به گفته این مدیر ارشد مایکروسافت، ظرف سه سال آینده پردازشگرهای ۶۴ بیت از رده خارج می شوند و بنابراین سیستم عاملهای جدید باید به گونه ای طراحی شوند که با فناوری ۱۲۸ بیت سازگار باشند.
پشتیبانی از پردازشگرهای ۱۲۸ بیت در ویندوز ۸ نشان می دهد که مایکروسافت در مسیر دقیق شتاب و توسعه قرار گرفته است. هم اکنون ویندوز سرور ۲۰۰۸ مدل R2 تنها در نسخه ۶۴ بیت عرضه می شود و دیگر نسخه ۳۲ بیت آن در دسترس قرار ندارد.
براساس گزارش زئوس نیوز، این مدیر مایکروسافت خاطرنشان کرد: “ردموند به توافقاتی با مهمترین شرکای خود یعنی اینتل، AMD ، HP و IBM در خصوص توسعه پردازشگرهای ۱۲۸ بیت دست یافته است.”
تاريخچه كامل تكامل ويندوز
Windows 1.01 (1985)



Windows 1.03 (1986)


Windows 2.03 (1987)


Windows 2.86 (1989)

Windows 3.0 (1990)


Windows 3.1 (1992)



Windows NT 3.1 (1993)

Windows 3.11 (1993)


Windows NT 3.51 Workstation (1995)


Windows 95 (1995)


Windows NT 4.0 (1996)


Windows NT Server 4.0 (1996)


Windows 98 (1998)


Windows 2000 (2000)


Windows 2000 Server (2000)


Windows ME (2000)


Windows XP (2001)
.



Windows Server 2003 (2003)


Windows Vista (2006)



Windows 7 (2009)



Spam چيست ؟

E-mail : بهترين گزينه ارتباطی در عصر اطلاعات
امروزه از Email به عنوان متداولترين روش ارتباطی در جهان، استفاده میشود.
- روزانه سی و يک ميليارد نامه الکترونيکی بر روی اينترنت ويا شبکههای داخلی، ارسال میگردد.پيش بينی میشود اين رقم تا سال 2006، دو برابر گردد.
- بر اساس بررسی انجام شده توسط موسسه تحقيقاتی Forrester، بيش از 35 درصد زمان استفاده از اينترنت به ارسال و دريافت نامههای الکترونيکی، صرف میشود.
- شصت درصد کاربران اينترنت در طی روز ده و يا کمتر، بيست و سه درصد بيش از بيست و صرفا" شش درصد بيش از پنجاه نامه الکترونيکی را در طی روز دريافت میکنند.
- هفتاد و هشت درصد کاربران اينترنت در طی روز ده و يا کمتر و يازده درصد بيش از بيست نامه الکترونيکی را در طی روز ارسال مینمايند.
- هفتاد و سه درصد کاربران اينترنت، حداکثر يک ساعت از زمان استفاده از اينترنت را به دريافت و يا ارسال نامه الکترونيکی، صرف مینمايند.
- چهل و شش درصد از استفاده کنندگان سرويس پست الکترونيکی در سال 2003، اعلام نموده اند که فضای استفاده شده آن نظير فضای استفاده شده در ساليان گذشته است.
- چهل و هشت درصد از استفاده کنندگان سرويس پست الکترونيکی در سال 2003، اعلام نموده اند که فضای اختصاص يافته برای آنان نسبت به سال 2002، افزايش يافته است.
- در سال 1995، هر کاربر اينترنت ( خصوصا" کارمندان موسسات و سازمانها )، در طی روز سه نامه را ارسال و در مقابل پنج نامه را دريافت نموده است. در سال 2002، وضعيت فوق تغيير و در مقابل ارسال بيست نامه، سی نامه را دريافت داشته اند.
- پيش بينی میشود که تعداد نامههای ارسالی تا سال 2006 از مرز سی و يک ميليارد در يک روز به شصت ميليارد برسد. در صورتی که ظرفيت هر نامه الکترونيکی را معادل پنجاه و نه کيلو بايت در نظر بگيريم ( منبع : موسسه تحقيقاتی Forrester )، روزانه حجمی معادل 1،829 ترابايت ( ده به توان دوازده ) و در طی يک سال 3،35 پتابايت ( ده به توان هيجده )، اطلاعات مبادله میگردد.
به نامههای الکترونيکی ناخواسته و اغواکننده، Spam گفته میشود. بين Spam و ويروسها ی کامپيوتری ارتباط مستقيمی وجود نداشته و حتی پيامهای معتبر و از منابع موثق میتوانند در زمره اين نوع از نامههای الکترونيکی قرار گيرند. نامههای الکترونيکی ناخواسته معمولا" به صورت عمده ( Bulk )، ارسال میگردند. به منظور آشنائی بيشتر با ابعاد متفاوت نامههای الکترونيکی ناخواسته، به برخی از اطلاعات استخراج شده در اين خصوص اشاره میگردد :
- نيمی از ترافيک مربوط به نامههای الکترونيکی مربوط به Spam میباشد (پيامهای تجاری، آگهیها و ساير موارد مشابه).
- بر اساس بررسی انجام شده توسط موسسه تحقيقاتی Forrester، فروشندگان کالا و خدمات در طی يک سال بيش از دويست ميليارد نامه الکترونيکی ناخواسته را ارسال مینمايند.
- بر اساس بررسی انجام شده توسط يکی از بزرگترين شرکتهای فيلترينگ نامههای الکترونيکی ناخواسته، Spam بيش از چهل درصد از ترافيک نامههای الکترونيکی در اينترنت راشامل میشود.
- سه شرکت عمده ارائه دهنده خدمات پست الکترونيکی در جهان ( AOL، مايکروسافت، ياهو )، بيش از دويست ميليون آدرس Email را در خود نگهداری نموده اند. مراکز فوق، اهداف جذابی برای ارسال کنندگان نامههای الکترونيکی ناخواسته ( Spammers )، میباشد.
- بر اساس اعلام شرکت AOL در ماه مارس سال 2003، بيش از يک ميليارد نامه الکترونيکی ناخواسته صرفا" در طی يک روز با استفاده از نرم افزارهای فيلترينگ، حذف شده اند.
- شرکت AOL اعلام نموده است که بطور متوسط در هر روز به ازای هر آدرس نامه الکترونيکی ( Account )، بيست و هشت نامه الکترونيکی را بلاک مینمايد.
|
يک نمونه Spam
|
| فرض کنيد که ما به شما بگوئيم که میتوانيد هشتاد و دو درصد ار وزن خود را صرفا" در چندين ماه، کاهش دهيد، آيا اين موضوع برای شما جالب است ؟ ما نيز اميدواريم که چنين اتفاقی بيافتد. برای آگاهی از اطلاعات بيشتر سايت ما را ديدن نمائيد |
پيام فوق قطعا" يک Spam میباشد. اين نوع از نامههای الکترونيکی بدون شک رنج آور و در صورتی که تعداد آنان زياد باشد، مشکلات و مسائل خاص خود را به دنبال خواهند داشت. در صورتی که شما دارای يک آدرس پست الکترونيکی عمومی میباشيد، ممکن است صدها پيام ناخواسته را با ظاهری کاملا" معقول و منطقی دريافت نمائيد. حتی با استفاده از فيلترهای مناسبی که ممکن است استفاده شود، امکان دريافت اينچنين نامههای الکترونيکی ناخواسته ای وجود خواهد داشت. در برخی موارد ممکن است برنامههای فيلتر باعث حذف نامههای الکترونيکی گردند که تمايل به دريافت آنان را داشته باشيم !
شايد تاکنون اين سوال برای شما مطرح شده باشد که منبع ارسال اين همه نامه الکترونيکی ناخواسته کجا بوده و فرستندگان اين نوع از نامههای الکترونيکی چه اهدافی را دنبال مینمايند ؟ آيا روشی برای مقابله و توقف آنان وجود دارد ؟ در ادامه سعی خواهيم کرد به سوالات فوق، پاسخ دهيم.
منبع نامههای الکترونيکی ناخواسته
Spam از جمله مسائل و مشکلاتی است که دامنه آن گريبانگير تمامی افراديکه دارای آدرس پست الکترونيکی میباشند، میگردد.بر اساس تحقيقات انجام شده در رابطه با ابعاد متفاوت اين نوع از نامههای الکترونيکی که در Business Week magazine، منتشر شده است، به موارد جالب زير برخورد مینمائيم :
|
ابعاد مخرب نامههای الکترونيکی ناخواسته
|
| صرفا" درطی يک روز در سال 2003، يکی از عظيم ترين ارائه دهندگان خدمات اينترنتی ( AOL )، بيش از دو ميليارد پيام ناخواسته را بلاک نموده است. شرکت مايکروسافت که دومين ارائه دهنده سرويس اينترنت MSN و سرويس hotmail میباشد، اظهار داشته است که بطور متوسط روزانه حدود 4 / 2 ميليارد پيام ناخواسته را بلاک مینمايد. بر اساس بررسی انجام شده در موسسه تحقيقاتی Radicati Group در ارتباط با نامههای الکترونيکی ناخواسته، بيش از چهل و پنج درصد از 9 / 10 تريليون پيام ارسال شده در سال 2003، Spam بوده اند |
يکی از مسائل مرتبط با Spam و اين که چرا حجم آنان تا به اين اندازه زياد میباشد به سهولت در ايجاد آنان، برمی گردد. شما نيز میتوانيد به سادگی به يک ارسال کننده نامههای الکترونيکی ناخواسته تبديل شويد.در حال حاضر، صدها شرکت وجوددارد که لوحهای فشرده شامل ميليونها آدرس معتبر پست الکترونيکی ر میفروشند. با استفاده از نرم افزاری نظير Word، میتوان بسادگی آدرسهای فوق را به خطوطی مشتمل بر يکصد آدرس در هر خط تبديل و در ادامه با استفاده از پتانسيل هميشه جذاب Cut و Paste آنان را در فيلد TO هر برنامه معمولی نامه الکترونيکی، قرار دارد. پس از فشردن دکمه Send، در کمتر از چندين ثانيه، صدها نامه الکترونيکی ارسال خواهد شد. سادگی در ايجاد و توزيع اين نوع از نامههای الکترونيکی، از مهمترين مسائل و مشکلات مرتبط با Spam، است.
آدرسهای پست الکترونيکی، چگونه جمع آوری میگردند ؟
شايد اين سوال در ذهن شما مطرح شده باشد که يک شرکت چگونه ميليونها آدرس پست الکترونيکی معتبر را جمع آوری تا پس از استقرار آنان بر روی CD، امکان فروش آنان را فراهم نمايد ؟ در اين رابطه منابع متعددی وجود دارد :
- اولين منبع جمع آوری آدرسهای پست الکترونيکی، گروههای خبری ( newsgropus ) و اتاقهای چت، میباشند. ( خصوصا" برروی سايتهای بزرگی نظير AOL ). کاربران ( خصوصا" افرادی که اولين مرتبه از اين امکانات استفاده مینمايند )، اغلب از اسامی Screen استفاده نموده و يا آدرس واقعی پست الکترونيکی خود را در گروههای خبری قرار میدهند. ارسال کنندگان نامههای الکترونيکی ناخواسته ( Spammers )، از يک نرم افزار خاص برای استخراج اسامی Screen و آدرسهای پست الکترونيکی به صورت اتوماتيک استفاده مینمايند.
- دومين منبع برای جمع آوری آدرسهای پست الکترونيکی، وب میباشد. در حال حاضر دهها ميليون سايت بر روی اينترنت وجود دارد و ارسال کنندگان نامههای الکترونيکی ناخواسته میتوانند با ايجاد "مراکز جستجو" ، عمليات جستجو به منظور يافتن علامت "@ " را که نشاندهنده يک آدرس الکترونيکی میباشد را پيمايش مینمايند. اين نوع از برنامهها را Spambots مینامند.
- سومين منبع تامين کننده آدرسهای پست الکترونيکی، سايت هائی میباشندکه صرفا" با هدف جذب آدرسهای پست الکترونيکی، ايجاد میگردند. مثلا" يک ارسال کننده نامههای الکترونيکی ناخواسته میتواند، سايتی را ايجاد نمايد که به شما بگوئيد که شما " يک ميليون دلار " برنده شده ايد و صرفا" آدرس پست الکترونيکی خود را در اين محل تايپ و يا درج نمائيد.
- يکی ديگر از روشهای جمع آوری آدرسهای پست الکترونيکی که در گذشته بيشتر استفاده میگيرد، فروش آدرس پست الکترونيکی اعضاء توسط سايتهای بزرگ، است. برخی ديگر از سايت ه، مخاطبان خود را با اين سوال مواجه مینمودند که آيا تمايل به دريافت خبرنامه پست الکترونيکی را داريد؟" در صورت پاسخ مثبت به سوال فوق، آدرس شما دريافت و در ادامه به يک ارسال کننده نامه الکترونيکی فروخته میگرديد.
- بزرگترين و متداولترين منبع تامين کننده آدرسهای نامههای الکترونيکی، جستجو بر حسب کليد واژه " ديکشنری "، مربوط به سرويس دهنده پست الکترونيکی شرکتهای عظيم خدمات اينترنتی و پست الکترونيکی نظير MSN,AOL و يا Hotmail، میباشد. يک حمله مبتنی بر ديکشنری، در ابتدا ارتباطی را با يک سرويس دهنده پست الکترونيکی به عنوان هدف، برقرار نموده و در ادامه و با سرعت به صورت تصادفی اقدام به ارسال ميليونها آدرس پست الکترونيکی، مینمايد. تعداد زيادی از اين آدرسها دارای تفاوتهای اندکی با يکديگر میباشند. نرم افزار مورد نظر در ادامه بررسی لازم در خصوص Live بودن آدرسهای فوق را انجام و در ادامه آنان را به ليست آدرس ارسال کننده نامه الکترونيکی، اضافه مینمايد. در نهايت ليست آماده شده به تعداد زيادی از ارسال کنندگان نامههای الکترونيکی ناخواسته، فروخته میگردد.
شرکتهای بزرگ ارسال کننده Spam
در صورتی که تمايل به ارسال تعداد زيادی Spam را داشته باشيد، میتوان از شرکتهای متعددی که اقدام به ارسال عمده ( نه خرده فروشی ! ) نامههای الکترونيکی مینمايند، استفاده کرد!. برخی از شرکت هائی که در اين رابطه فعاليت مینمايند، قادر به ارسال ميلياردها Spam در طی يک روز میباشند. اين شرکتها در کشورهای متعدد تاسيس و فعاليت مینمايند (خصوصا" در کشورهائی که برای برخورد قانونی با اينچنين فعاليت هائی، قانون مشخصی تدوين و تعريف نشده است). برای اين که با برخی از اين شرکتها بيشتر آشنا شويم بد نيست به سراغ Google رفته و بر حسب کليد واژه "Spam "، و يا " bulk e-mail " جستجو نمائيم. نتايج جالب زير را مشاهده خواهيم کرد :
شرکت فوق، اعلام مینمايد که در طی يک روز قادر به ارسال 7 / 2 ميليون نامه الکترونيکی به ازای پرداخت سی دلار میباشد.
تمامی موسسات و شرکتها ی فوق، ادع مینمايند که عمليات آنان " Spam-free" ، بوده و صرفا" پس از تائيد متقاضی مبنی بر دريافت نامه الکترونيکی، اقدام به ارسال نامه الکترونيکی برای آنان مینمايند.
در مواردی ديگر، ممکن است شما يک کالا را سفارش داده و يا يک فرم online را تکميل نمائيد که دارای يک Chck box در قسمت انتهائی میباشد که به شما اعلام مینمايد: " در صورت عدم تمايل برای درج آدرس پست الکترونيکی شما در ليست مربوطه، میتوانيد check box مربوطه را غير فعال unclick نمائيد ". در برخی موارد ممکن است چنين پيام هائی در قسمت پائين فرمهای online وجود نداشته باشد و يا شما توجهی به آنان نمی نمائيد. در صورتی که به هر حال نام شما در ليست مجاز ارسال نامه الکترونيکی قرار گيرد، همواره امکان دريافت تعداد زيادی spam، وجود خواهد داشت.
برخورد با Spam
برای مقابله با نامههای الکترونيکی ناخواسته تاکنون روشهای متعددی ايجاد و اين روند با توجه به ابعاد گسترده آن، همچنان ادامه دارد.
بهترين تکنولوژی که در حال حاضر بری توقف Spam وجود دارد، استفاده از نرم افزارهای فيلترينگ است.اين نوع برنامهها ، وجود کليد واژههای خاصی را در خط موضوع پيام، بررسی و در صورت شناسائی آنان،نامه الکترونيکی مورد نظر را حذف مینمايند. برنامههای فيلترينگ، کليد واژههای مورد نظر را Spell و آنان را شناسائی مینمايند. برای spell يک کليد واژه، روشهای متعددی وجود داشته و در برخی موارد ممکن است فرآيند Spelling نتايج مطلوبی را به دنبال نداشته و باعث حذف نادرست نامه هائی گردند که تمايل به دريافت آنان را داشته باشيم. برخی از برنامههای فيلترينگ پيشرفته، نظير heuristic و يا Bayesian، با استفاده از روشهای متعدد آماری اقدام به شناسائی Spam بر اساس الگوهائی خاص( با توجه به فرکانس تکرارهر الگو )، مینمايند.
سازمانهای متعددی اقدام به انتشار ليست آدرسهای IP استفاده شده توسط ارسال کنندگان نامههای الکترونيکی ناخواسته، مینمايند. هر Spammer بزرگ، قطعا" دارای مجموعه ای از ماشينهای سرويس دهنده است که اقدام به ارسال پيامهای Spam نموده و هر ماشين نيز دارای آدرس IP اختصاصی مربوط به خود است. پس از تشخيص Spam از طريق آدرس IP آن، آدرس فوق به ليست سياه اضافه میگردد.( www.spamhaus.org يکی از مراکزی است که چنين ليست هائی را ايجاد و بطور دائم آنان را به هنگام مینمايند).شرکت هائی که accoun پست الکترونيکی را host مینمايند، میتوانند با بررسی آدرس IP فرستنده و مقايسه آن با ليست سياه ارائه شده توسط مراکزی نظير : Spamhaus.org ، آن را فيلتر و بلاک نمايند.
ارسال کنندگان نامههای الکترونيکی نيز در اين زمينه ساکت ننشسته و در اين رابطه از رويکردهای متعددی استفاده مینمايند :
- تغيير متناوب آدرسهای IP : با توجه به وجود اينگونه آدرسهای IP در ليست سياه، در صورتی که آدرسهای فوق در اختيار سازمانها و يا موسساتی ديگر قرار گيرد، عملا" برای استفاده کنندگان غيرقابل استفاده بوده و آنان نمی توانند از چنين آدرس هائی برای ارسال نامههای الکترونيکی واقعی، استفاده نمايند.
- استفاده از توان ساير کامپيوترهائی که به آنان شکی وجود ندارد : ارسال کنندگان Spam، با استفاده از تکنيکهای خاصی از بين کامپيوترهای مطمئن موجود در شبکه که به آنان سوظنی وجود ندارد، اصطلاحا" يارگيری نموده و از آنان برای ارسال نامههای الکترونيکی ناخواسته، استفاده مینمايند. در چنين مواردی عملا" ماشين مورد نظر در اختيار ارسال کنندگان Spam، قرار خواهد گرفت (Zombie machines ) . از طرفی چون آدرسهای IP اين نوع از ماشينها جديد بوده و در ليست سياه آدرسهای IP قرار ندارند، امکان ارسال ميليونها پيام الکترونيکی با استفاده از آنان فراهم میگردد ( قبل از اين که شناسائی و در ليست سياه قرار گيرند ).
با توجه به حجم نامههای ارسالی ناخواسته و غير قابل کنترل بودن آن ، میبايست تغييرات عمده ای در سرويس دهندگان پست الکترونيکی سنتی ايجاد و آنان خود را مجهز به تکنولوژیهای پيشرفته ای به منظور ايمن سازی سرويس دهنده، نمايند.هم اينک موضوع مقابله با Spam در دستور کار شرکتهای عظيم توليد کننده نرم افزار( سرويس دهندگان پست الکترونيکی ) ، سخت افزار و امنيت اطلاعات قرار گرفته و تمامی آنان در تلاش برای ايجاد روشها و تکنيک هائی خاص برای مقابله با Spam میباشند.


برای مطالعه مطالب بیشتر به آرشیو مراجعه کنید